Αλκοόλ και καρδιά
Όλες οι επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες και επιστημονικές συστάσεις συμφωνούν στο ότι το αλκοόλ έχει μια σταθερή σχέση με τη μείωση της επίπτωσης της καρδιαγγειακής νόσου. Αυτή η θετική σχέση υπάρχει όμως όταν η κατανάλωσή τουαλκοόλ είναι χαμηλή ή μέτρια, σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA), και οι μικρές έως μέτριες ποσότητες αλκοόλης (light to moderate drinkers) φαίνεται να προσφέρουν μακροβιότητα, σε σχέση με τους μη πότες ή αυτούς που έχουν υψηλότερη κατανάλωση αλκοόλ από όσο συστήνεται (heavy drinkers). ΗAmerican Heart Association αναφέρει χαρακτηριστικά ότι, όσοι καταναλώνουν 1-2 ποτήρια αλκόολ την ημέρα, τείνουν να έχουν μικρότερη πιθανότητα για θάνατο από χρόνια νόσο.
Οι μελέτες αυτές, λοιπόν, συμφωνούν στο ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόληςσχετίζεται με χαμηλότερη θνησιμότητα, ενώ η υψηλή κατανάλωση με υψηλή θνησιμότητα από καρδιαγγειακή νόσο. Μεγάλες μελέτες παρέμβασης, όπως ηFramingham Heath study, αναδεικνύουν αυτή ακριβώς την προστατευτική δράση της μέτριας κατανάλωσης αλκοόλης.
Οι επιδράσεις του αλκοόλ στην καρδιά είναι θέμα συζήτησης και πρέπει να επισημανθεί ότι η υπερκατανάλωση της μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς τη λειτουργικότητά της. Αυτό είναι σημαντικό τόσο για τους ενήλικες, όσο και για άτομα μικρότερης ηλικίας που μπορεί να καταναλώνουν κοινωνικά μεγάλες ποσότητες αλκοολούχων ποτών.
Ποιες είναι οι επίσημες συστάσεις;
Σχεδόν όλες οι επίσημες οδηγίες συμφωνούν στο ότι για τις μεν γυναίκες μία μέτρια ποσότητα θεωρείται η κατανάλωση μέχρι ενός ποτηριού αλκοόλ, την ημέρα, και αντίστοιχα για τους άντρες μέχρι 2 ποτηριών, την ημέρα.
Έτσι, καταναλισκόμενη ποσότητα που ξεπερνά τα παραπάνω όρια θεωρείται μεγάλη, και μάλλον επιβαρυντική. Αυτό ισχύει γιατί όπως δείχνουν οι περισσότερες επιδημιολογικές μελέτες φαίνεται να υπάρχει μία σχέση μορφής U ή J (U- or J-shaped relation), ανάμεσα στην κατανάλωση αλκοόλης και την επίπτωση της στην καρδιαγγειακή νόσο. Οι μηχανισμοί που «κρύβονται» πίσω από τη σχέση αυτή δεν είναι πλήρως γνωστοί.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις της υπερβολικής κατανάλωσης;
Αν και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ έχει οφέλη για την υγεία, εντούτοις η υπέρμετρη κατανάλωση φαίνεται ότι αυξάνει την αρτηριακή πίεση, σκληραίνει τα αγγεία και οδηγεί σε πιο άκαμπτους καρδιακούς μυς, ανάμεσα στους άντρες πότες, ενώ στις γυναίκες η υψηλή κατανάλωση σχετίζεται με την υπερτροφία της καρδιάς. Μϊα συνολική κατανάλωση πάνω από 21 μονάδες αλκοόλ από άντρες, την εβδομάδα, και πάνω από 14 μονάδες από γυναίκες, δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο γιακαρδιοπάθεια, καρδιακή ανεπάρκεια και εγκεφαλικό.
Η υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλης έχει ενοχοποιηθεί για την αύξηση των διαταραχών του καρδιακού ρυθμού (αρρυθμίες), τον κίνδυνο αιφνιδίου καρδιακού θανάτου και τη σημαντική αύξηση του κινδύνου κολπικής μαρμαρυγής. Αντίθετα, η μέτρια κατανάλωση μειώνει τον κίνδυνο, ακόμα και σε σχέση με εκείνους που δεν πίνουν καθόλου, έχει ευνοϊκή επίδραση στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου και μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης εμφράγματος του μυοκαρδίου.
Παράλληλα με τις άμεσες επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης αλκοόλης στο καρδιαγγειακό σύστημα και στην αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου φαίνεται ότι, υπάρχουν και έμμεσες επιπτώσεις. Σχετικές μελέτες, έχουν δείξει πως, οι επιβλαβείς επιδράσεις του αλκοόλ στην υγεία, μπορεί να σχετίζονται και με τις διατροφικές συνήθειες των ατόμων, που καταναλώνουν αλκοόλ, πέρα από τις συνιστώμενες ποσότητες.
H υψηλή κατανάλωση αλκοόλ συσχετίστηκε, μέσα από επιδημιολογικές μελέτες, με μία συνολικά υψηλή ενεργειακή πρόσληψη, με υψηλή κατανάλωση πρωτεϊνών και λιπών, με υψηλότερη πρόσληψη χοληστερόλης και λιπαρών οξέων (κυρίως λόγω των τροφίμων που μπορεί να τη συνοδεύουν), αλλά και ρετινόλης, σίδηρου και βιταμίνης Ε. Έτσι, τρόφιμα όπως τυριά, πατάτες, λάδι, ψωμί και δημητριακά πρωινού φαίνεται να καταναλώνονται σε υψηλότερες ποσότητες, ενώ λαχανικά και γαλακτοκομικά προϊόντα, λιγότερο.
Η υπερβολική κατανάλωση λοιπόν φαίνεται πως αντισταθμίζει τα θετικά στοιχεία και επιβαρύνει περισσότερο την υγεία, αυξάνοντας παραμέτρους τουκαρδιομεταβολικού κινδύνου. Επίσης, υπάρχουν ακόμα αμφισβητούμενα θέματα που αφορούν τη σχέση κατανάλωσης αλκοόλ και καρδιαγγειακής νόσου, σε σχέση με τους τύπους των αλκοολούχων ποτών (κρασί, μπύρα κ.ά.), την ιδανική ποσότητα πρόσληψης που σχετίζεται με το όφελος της υγείας, καθώς και τη συχνότητα και το μοτίβο της κατανάλωσης.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Alkerwi A, Boutsen M, Vaillant M, Barre J, Lair ML, Albert A, Guillaume M, Dramaix M. Alcohol consumption and the prevalence of metabolic syndrome: a meta-analysis of observational studies. Atherosclerosis. 2009 Jun;204(2):624-35.
- Bos S, Grobbee DE, Boer JM, Verschuren WM, Beulens JW Alcohol consumption and risk of cardiovascular disease among hypertensive women. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil. 2010 Feb;17(1):119-26.
- Costanzo S, Di Castelnuovo A, Donati MB, Iacoviello L, de Gaetano G. Wine, beer or spirit drinking in relation to fatal and non-fatal cardiovascular events: a meta-analysis. Eur J Epidemiol. 2011 Nov;26(11):833-50.
- Panagiotakos DB, Kourlaba G, Zeimbekis A, Toutouzas P, Polychronopoulos E. The J-shape association of alcohol consumption on blood pressure levels, in elderly people from Mediterranean Islands (MEDIS epidemiological study). J Hum Hypertens. 2007 Jul;21(7):585-7.
- Pitsavos C, Makrilakis K, Panagiotakos DB, Chrysohoou C, Ioannidis I, Dimosthenopoulos C, Stefanadis C, Katsilambros N. The J-shape effect of alcohol intake on the risk of developing acute coronary syndromes in diabetic subjects: the CARDIO2000 II Study. Diabet Med. 2005 Mar;22(3):243-8.
http://www.kalikardia.gr/upsili-katanalosi-alkool-kai-kardiaggeiakos-kindunos/
