Ο Ρόλος των Διατροφοφαρμάκων στην Καρδιά
Του Χάρη Δημοσθενόπουλου
Για πολλά από τα διατροφοφάρμακα υπάρχει τεκμηρωμένη ένδειξη για την κατανάλωση τους, ενώ για πολλά άλλα όχι, για τη χορήγηση τους στην πρόληψη και τη θεραπεία μεταβολικών νοσημάτων.
Τι είναι τα «διατροφοφάρμακα»;
Ο όρος διατροφοφάρμακα αποτελεί ελληνική εκδοχή του όρου «Nutraceuticals». Για πολλά από τα γνωστά «διατροφοφάρμακα» έχουν υπάρξει μελέτες που αποδεικνύουν τη θετική τους δράση στην αντιμετώπιση μεταβολικών νοσημάτων όπως ο διαβήτης, η υπέρταση και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, αλλά χρειάζεται ακόμη επιπρόσθετη επιστημονική έρευνα. Ο όρος διατροφοφάρμακα περιγράφει τα συστατικά εκείνα της διατροφής, που είναι είτε τρόφιμα είτε μέρη τροφίμων και παρέχουν φαρμακευτικά οφέλη ή προάγουν την υγεία, συμπεριλαμβανομένων της της θεραπείας κάποιων ασθενειών. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα διατροφοφάρμακα ή αλλιώς τα “nutraceuticals” είναι προϊόντα που απομονώνονται από τρόφιμα και πωλούνται σε φαρμακευτική μορφή, συχνά μη συσχετιζόμενη με τρόφιμο.
«Διατροφοφάρμακα» ή «λειτουργικά τρόφιμα»;
Τα λειτουργικά τρόφιμα (functional foods) είναι τρόφιμα όμοια σε εμφάνιση με τα συμβατικά τρόφιμα που καταναλώνονται στα πλαίσια μιας συνήθους δίαιτας και περιέχουν ένα νόμιμο συστατικό το οποίο παρέχει κάποιο συγκεκριμένο ιατρικό ή φυσιολογικό όφελος, άλλο από τα καθαρά διατροφικά οφέλη.
Τα διατροφοφάρμακα (nutraceutical) είναι προϊόντα που έχουν παραχθεί από τρόφιμα, αλλά πωλούνται σε μορφή χαπιών, σκόνης, ποτού ή άλλων φαρμακοτεχνικών μορφών, όχι γενικά συσχετιζόμενων με τα τρόφιμα. Είναι σαφές λοιπόν πως ένα λειτουργικό τρόφιμο είναι ένα ουσιώδες τρόφιμο, ενώ ένα nutraceutical είναι μια απομονωμένη ή συμπυκνωμένη ουσία ή διατροφικό συστατικό.
Διατροφοφάρμακα και Υπερλιπιδαιμία
Ο συνδυασμός μιας υπολιπιδαιμικής δίαιτας και επιλεγμένων και επιστημονικά αποδεδειγμένων συμπληρωμάτων με nutraceuticals μπορεί να μειώσουν τα επίπεδα της LDL-χοληστερόλης, να συμβάλουν στην αύξηση της LDL, να μειώσει τον αριθμό των σωματιδίων LDL, των TG και των VLDL, και να οδηγήσει στην αύξηση της ολικής και της HDL. Επιπρόσθετα, το οξειδωτικό στρες και η αθηροσκλήρωση μειώνονται επίσης. Τα συμπληρώματα με τα καλύτερα δεδομένα για τον άνθρωπο περιλαμβάνουν: τη νιασίνη, τα ω-3 λιπαρά οξέα, το λάδι από πίτουρο ρυζιού, τις τοκοτριενόλες, τη μαγια του κόκκινου ρυζιού, τις φυτικές στερόλες, τις διαλυτές ίνες, τα προβιοτικά, τη σόγια, τους ξηρούς καρπούς με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως τα αμύγδαλα .
Διατροφοφάρμακα και Υπέρταση
Διατροφοφάρμακα που σχετίζονται με την αρτηριακή υπέρταση και τον αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο είναι: τα ωμέγα 3, τα ωμέγα 9 λιπαρά οξέα, το σκόρδο, το πράσινο τσάϊ, τα φύκια, το λυκοπένιο, τα φλαβονοειδή,το συνένζυμο Q-10, η L-αργινίνη και L-καρνιτλινη και η ταυρίνη.
Διατροφοφάρμακα και Διαβήτης
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για φαρμακευτικά προϊόντα διατροφής που παρέχουν οφέλη για την υγεία. Συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, βότανα και συμπληρώματα διατροφής αποτελούν σημαντικά συστατικά των διατροφαρμάκων, κατέχουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας, δρουν ενάντια σε διάφορες νοσηρές καταστάσεις και έτσι προωθούν και αυξάνουν την ποιότητα ζωής.
Υπάρχουν πολλές χημικές ουσίες που διατίθενται για τον έλεγχο και τη θεραπεία των ατόμων με διαβήτη. Εναλλακτική λύση σε αυτές τις συνθετικές ουσίες, μπορεί να αποτελέσουν φυτά και θρεπτικά στοιχεία παρέχουν μια πιθανή πηγή υπογλυκαιμικών φαρμάκων και χρησιμοποιούνται ευρέως για την πρόληψη του διαβήτη. Τα αποτελέσματα αυτών των φυτών μπορεί να σχετίζεται με την καθυστέρηση των διαβητικών επιπλοκών και να διορθώνει τις μεταβολικές ανωμαλίες χρησιμοποιώντας ποικιλία μηχανισμών.
Διατροφοφάρμακα που σχετίζονται με το Διαβήτη είναι: τα ωμέγα 3, το Coenzyme Q10, το σκόρδο, η κανέλα, η αλόη, βότανα και φυτά όπως (Azadirachta indica: (Neem), Caesalpinia bonducella: (Fever Nut), Eugenia jambolana: (Jamun), Trigonella foenum-graecum: (Fenugreek) και Linum usitatissimum: (Flax Seeds).
Πρέπει να σημειωθεί βέβαια πως κανένα από αυτά δεν υποκαθιστά τη φαρμακευτική θεραπεία, που προτείνεται από το θεράποντα ιατρό για οποιαδήποτε από τα μεταβολικά νοσήματα.
Βιβλιογραφία:
- Chen G, Wang H, Zhang X, Yang ST. Nutraceuticals and functional foods in the management of hyperlipidemia.Crit Rev Food Sci Nutr. 2014;54(9):1180-201
- Houston M. Nutrition and nutraceutical supplements for the treatment of hypertension: part I. J Clin Hypertens (Greenwich). 2013 Oct;15(10):752-7.
- Houston MC. The role of nutrition, nutraceuticals, vitamins, antioxidants, and minerals in the prevention and treatment of hypertension. Altern Ther Health Med. 2013;19 Suppl 1:32-49.
- Kota SK, Jammula S, Kota SK, Krishna SV, Meher LK, Rao ES, Modi KD. Nutraceuticals in dyslipidemia management. J Med Nutr Nutraceut 2013;2:26-40
- Zuchi C, Ambrosio G, Lüscher TF, Landmesser U. Nutraceuticals in cardiovascular prevention: lessons from studies on endothelial function. Cardiovasc Ther. 2010 Aug;28(4):187-201.
