Είναι πολύ σημαντικό για κάθε καταναλωτή, ειδικά για αυτόν με προβλήματα όπως ο διαβήτης και η καρδιαγγειακή νόσος να διαβάζει σωστά τις ετικέτες των τροφίμων που αγοράζει.
Τι είναι η διατροφική επισήμανση;
Η σύγχρονη διατροφή, ειδικά στα αστικά κέντρα, περιλαμβάνει ολοένα και περισσότερο τυποποιημένα τρόφιμα, τα οποία καλύπτουν πλέον την αδυναμία σίτισής μας μόνο με φρέσκα προϊόντα, αλλά ταυτόχρονα μία διατροφική τάση για τρόφιμα που παρασκευάζονται γρήγορα και διατηρούνται για κάποιο μεγάλο χρονικό διάστημα στο ντουλάπι ή στην κατάψυξη μας. Τα προϊόντα όμως αυτά, όσο και αν καλύπτουν αυτές τις ανάγκες και μας διευκολύνουν, είναι συχνά τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα επιβαρυντικών συστατικών και προσθέτων τα οποία μπορεί, κυρίως αθροιστικά, να επιβαρύνουν την υγεία μας, να επηρεάσουν δείκτες υγείας όπως η χοληστερίνη και η πίεση ή να δυσκολέψει τη ρύθμιση παθήσεων όπως είναι ο διαβήτης. Για αυτό είναι σημαντικό να μάθουμε να ερμηνεύουμε σωστά τη διατροφική επισήμανση, που χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο στις συσκευασίες των τροφίμων.
Δυστυχώς, οι καταναλωτές ακόμα δεν είναι σε θέση να «διαβάσουν» σωστά και να κατανοήσουν τις πληροφορίες που υπάρχουν στις ετικέτες, όπως φαίνεται από έρευνες όπως αυτή του EUFIC. Έτσι, δεν είναι πάντα σε θέση να χρησιμοποιήσουν τις διατροφικές αυτές πληροφορίες για να προστατέψουν την καρδιαγγειακή, και όχι μόνο, υγεία τους μέσα από πιο υγιεινές επιλογές όταν αγοράζουν συσκευασμένα τρόφιμα. Η κατανόηση των πληροφοριών αυτών είναι απαραίτητη για να οδηγήσει στην αγορά και στην κατανάλωση πιο υγιεινών τροφίμων, και σχετίζεται ασφαλώς με τις διατροφικές μας γνώσεις, την ηλικία, την κοινωνική τάξη αλλά πάνω από όλα με το ενδιαφέρον μας για υγιεινή διατροφή και θωράκιση της υγείας μας. Για αυτό το λόγο η βελτίωση των διατροφικών γνώσεων των καταναλωτών, μέσα από σωστή εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει στη σωστή ερμηνεία των ετικετών των τροφίμων και να μας κάνει καλύτερους καταναλωτές.
Τι πληροφορίες βρίσκω στις ετικέτες;
Στα περισσότερα τυποποιημένα τρόφιμα υπάρχει ο Πίνακας Διατροφικών Πληροφοριών, ο οποίος συνήθως περιλαμβάνει ένα σύνολο στοιχείων, που αφορούν την πληροφόρηση μας για την ενέργεια, τις πρωτεΐνες, τους υδατάνθρακες, και τα λιπαρά, αλλά επίσης για τη ζάχαρη / τα σάκχαρα, τα κορεσμένα λιπαρά, τις διαιτητικές ίνες, το αλάτι.
Η περιεκτικότητα συνήθως δίνεται ανά 100 g ή ml τροφίμου, αν και πρόσφατα είναι σύνηθες να βρίσκουμε πληροφορίες π.χ. για τις θερμίδες ανά μερίδα ή ανά συσκευασία, κάτι που διευκολύνει και ενημερώνει σωστά τον καταναλωτή.
Στα τρόφιμα που θα επιλέγουμε είναι σημαντικό
1) οι θερμίδες ανά μερίδα να είναι σχετικά λίγες, ειδικά αν πρόκειται για σνακ ή επιδόρπιο,
2) στους υδατάνθρακες να υπάρχει μικρή περιεκτικότητα σε σάκχαρα (στη σειρά που αναφέρει «εκ των οποίων σάκχαρα») και υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ή εδώδιμες ίνες και
3) στα λιπαρά να υπάρχει μικρή συμμετοχή των κορεσμένων και υψηλή των πολύ-ή των μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και
4) να υπάρχει μικρό ποσοστό κάλυψης των ημερήσιων αναγκών μας σε αλάτι.
Επίσης, σε πιο αναλυτικούς πίνακες υπάρχουν στοιχεία για τις ενδεικτικές ημερήσιες προσλήψεις (ΕΗΠ ή GDA) που μας πληροφορούν για την ποσότητα της ενέργειας (θερμίδες) αλλά και συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών τις οποίες ένας μέσος, υγιής ενήλικας θα πρέπει να λαμβάνει ημερησίως. Το σύστημα των GDA δίνει στοιχεία για την ποσότητα των θερμίδων, του συνολικού και του κορεσμένου λίπους, της ζάχαρης και του νατρίου (αλατιού)-σπανιότερα βιταμινών και ιχνοστοιχείων- που περιλαμβάνονται στη συγκεκριμένη μερίδα.
Βασικές διατροφικές πληροφορίες μπορούμε να πάρουμε και από τη λίστα των συστατικών. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η σειρά των συστατικών σε ένα προϊόν δεν είναι ούτε τυχαία αλλά ούτε και αλφαβητική. Τα συστατικά αυτά τοποθετούνται ανάλογα με την περιεκτικότητα τους στο προϊόν, με τα πρώτα αυτά που βρίσκονται σε μεγαλύτερη περιεκτικότητα και τελευταία αυτά που βρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες. Συνεπώς, τρόφιμα και ποτά όπου τα πρώτα συστατικά είναι ζάχαρη ή γλυκόζη ή σιρόπι γλυκόζης, αλάτι ή κάποια μορφή επιβαρυντικού λίπους π.χ. χοιρινό λίπος είναι καλό να αποφεύγονται.
ΠΗΓΗ: EUFIC Webinar “Pan-European consumer research on in-store observation, understanding & use of nutrition information on food labels, combined with assessing nutrition knowledge.” www.focusbiz.co.uk/webinars/eufic/paneuropeanlabelresearch/europe
http://www.kalikardia.gr/erminevontas-sosta-tis-diatrofikes-etiketes/
