Ακούγοντας το βιολογικό μας ρολόι, μπορούμε να διευκολύνουμε τη δίαιτά μας. Τι σημαίνει αυτό; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο οργανισμός μας γνωρίζει πολύ καλά τι χρειάζεται κάθε στιγμή. Γι’ αυτό και πεινάμε, κρυώνουμε ή νυστάζουμε. Σύμφωνα, μάλιστα, με τους υποστηρικτές της χρονοβιολογίας -της επιστήμης που μελετά τους βιολογικούς μας ρυθμούς-, υπάρχει πάντα η καλύτερη ώρα σε οτιδήποτε κάνουμε, κατά την οποία λειτουργούμε καλύτερα και είμαστε πιο αποδοτικοί. Τα φάρμακα έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα όταν λαμβάνονται συγκεκριμένες ώρες, ενώ υπάρχει και ιδανική ώρα για το σεξ. Το ίδιο ισχύει και για το αδυνάτισμα. Υπάρχει η ιδανική εποχή να ξεκινήσουμε δίαιτα, η κατάλληλη ώρα να φάμε επιδόρπιο ή να ασκηθούμε. Εμείς, λοιπόν, δεν έχουμε παρά να «στήσουμε αυτί» για να ακούμε το βιολογικό μας ρολόι και να ικανοποιούμε τις επιθυμίες του.
Να ξεκινήσω δίαιτα χειµώνα ή καλοκαίρι;
Το χρονικό διάστημα από αρχές Απρίλίου μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου θεωρείται η ιδανικότερη περίοδος για να
ξεκινήσουμε δίαιτα. Το φως και η ζέστη μάς κάνουν πιο δραστήριους, επομένως είναι ευκολότερο να χάσουμε βάρος. Επιπλέον, το αυξημένο φως επηρεάζει τις χημικές διεργασίες του εγκεφάλου και μας δημιουργεί καλή διάθεση, οπότε είναι ευκολότερο να μπούμε σε μια διαδικασία στέρησης, όπως είναι η δίαιτα. Το χειμώνα -λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας- το σώμα μας δουλεύει πιο έντονα για να μας ζεστάνει, δηλαδή έχουμε γρηγορότερο μεταβολισμό. Από την άλλη, όμως, οι συνθήκες ζωής τις κρύες ημέρες του χειμώνα μάς κλείνουν περισσότερο στο σπίτι, οπότε περιορίζονται οι δραστηριότητές μας και είναι δυσκολότερο να «κάψουμε» τις θερμίδες.
Να τρώω γλυκό αµέσως µετά το γεύµα ή αργότερα;
Όταν καταναλώνουμε το γλυκό μετά το γεύμα, αποφεύγουμε την απότομη αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα – κάτι που συμβαίνει όταν τρώμε ένα γλυκό νηστικοί. Ουσιαστικά, η κατανάλωση ενός γλυκού με άδειο στομάχι συνοδεύεται από μια ήπια υπογλυκαιμία, η οποία ανοίγει την όρεξη για περισσότερο γλυκό. Αν συνηθίζουμε να τρώμε, λοιπόν, γλυκά νηστικοί, γίνεται μεγαλύτερη έκκριση ινσουλίνης, που μας δημιουργεί ένα συνεχές αίσθημα πείνας, το οποίο δεν αποτελεί ανάγκη του οργανισμού μας για ενέργεια, αλλά οφείλεται στα σκαμπανεβάσματα του σακχάρου. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι μπορούμε να καταναλώνουμε καθημερινά γλυκό μετά το φαγητό. Συνήθως, σε ένα πρόγραμμα δίαιτας συστήνεται η κατανάλωση όχι περισσότερων από δύο γλυκών την εβδομάδα. Καλό είναι, επίσης, να επιλέγετε γλυκά χωρίς πολλά λίπη (π.χ. γλυκό του κουταλιού) ή τουλάχιστον με λίπη καλής ποιότητας (π.χ. ένα κομμάτι χαλβά με ταχίνι).
Tι είναι προτιµότερο, να ασκούµαι πρωί ή βράδυ;
Η ώρα που γυμναζόμαστε έχει επίπτωση στην προσπάθεια που καταβάλλουμε, αλλά και στις επιδόσεις μας. Η απογευματινή άσκηση -ιδιαίτερα μεταξύ 16.00 και 19.00- φαίνεται να είναι αποτελεσματικότερη από την πρωινή, σύμφωνα με μελέτες, επειδή το καρδιοαναπνευστικό και το μυοσκελετικό σύστημα βρίσκονται στην καλύτερή τους κατάσταση. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι τα περισσότερα ολυμπιακά ρεκόρ καταγράφονται απογευματινές ώρες. Από την άλλη πλευρά, νωρίς το πρωί, το σώμα έχει χαμηλή θερμοκρασία, οι αρθρώσεις είναι δύσκαμπτες και το νευρικό σύστημα δεν λειτουργεί στο μέγιστο των δυνατοτήτων του.
Να πίνω νερό στη διάρκεια του φαγητού ή µετά;
Δύο ποτήρια νερό πριν από το φαγητό μάς βοηθούν να χάσουμε βάρος. Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε πρόσφατη έρευνα επιστημόνων από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια στις ΗΠΑ. Μετά τις 12 εβδομάδες -που διήρκεσε η μελέτη 2 ομάδων με άτομα που ακολουθούσαν συγκεκριμένη δίαιτα-, οι συμμετέχοντες που έπιναν 2 ποτήρια νερό πριν από κάθε γεύμα, έχασαν κατά μέσο όρο 6,8 κιλά, ενώ οι υπόλοιποι έχασαν μόνο 4,9. «Δεν λέμε ότι το νερό λιώνει το σωματικό λίπος. Σίγουρα, όμως, μπορεί να βοηθήσει να φάει λιγότερο όποιον θέλει να αδυνατίσει », εξηγεί η Μπρέντα Ντέιβι, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Διατροφής του Ανθρώπου, Τροφίμων και Άσκησης του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια και επικεφαλής της έρευνας. Ουσιαστικά, με την κατανάλωση νερού πριν από το γεύμα, το στομάχι μας γεμίζει κατά ένα μέρος, οπότε στη συνέχεια τρώμε μικρότερη ποσότητα φαγητού, όχι επειδή πρέπει, αλλά επειδή το στομάχι μας δεν χωράει άλλο. Φυσικά, το νερό είναι απαραίτητο και κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας, αφού ενυδατώνει τον οργανισμό.
Να πιω καφέ πριν ή µετά το φαγητό;
Ο καφές βοηθάει στην καλύτερη διαδικασία της πέψης, στο να μεταβολίσουμε, δηλαδή, με πιο αποδοτικό τρόπο τα συστατικά της τροφής, επιταχύνοντας έτσι το μεταβολισμό μας. Έχει παρατηρηθεί, μάλιστα, ότι λίγες γουλιές σκέτου καφέ (π.χ. ελληνικού, εσπρέσο ή φίλτρου) μετά το φαγητό μειώνουν τις θερμίδες του γεύματος που προηγήθηκε. Η διαιτητική του δράση, ωστόσο, αναιρείται στην περίπτωση που προσθέσουμε πολλή ζάχαρη και πίνουμε πολλούς καφέδες την ημέρα.
| Το «ρολόι» της διατροφής «Το πρωί να τρως σαν βασιλιάς, το μεσημέρι σαν πρίγκιπας και το βράδυ σαν φτωχός», λέει μια γνωστή ρήση. Αν την ακολουθήσουμε κατά γράμμα, γνωρίζοντας ταυτόχρονα και τι είδους τροφές είναι προτιμότερο να καταναλώνουμε σε κάθε γεύμα, η επιτυχία της δίαιτάς μας είναι σίγουρη. Το πρωινό μας πρέπει να είναι πλούσιο σε απλούς υδατάνθρακες (όπως δημητριακά, ψωμί, παξιμάδια), που αποτελούν την κατεξοχήν πηγή ενέργειας του οργανισμού και βοηθούν τον εγκέφαλο και το σώμα να «πάρει μπρος». Ταυτόχρονα, όμως, συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα της δίαιτάς μας, επειδή οι υδατάνθρακες που καταναλώνονται το πρωί μπορούν να μεταβολιστούν μέσα στην υπόλοιπη ημέρα λόγω των δραστηριοτήτων μας και να μη μετατραπούν σε λίπος. Το μεσημεριανό ακολουθεί την ίδια λογική, δίνοντας έμφαση στους υδατάνθρακες (π.χ. ζυμαρικά, ψωμί, ρύζι, πατάτες, όσπρια, λαδερά), τους οποίους μεταβολίζει ο οργανισμός με τις διάφορες δραστηριότητές του το απόγευμα. Το βραδινό καλό είναι να περιέχει πρωτεΐνες (όπως 2 φέτες γαλοπούλα, 1 κομμάτι κοτόπουλο ή 1 βραστό αυγό), σύνθετους υδατάνθρακες (π.χ. λαχανικά) και μικρή ποσότητα απλών υδατανθράκων (π.χ. 1 φέτα ψωμί). Αν καταναλώνουμε περισσότερους απλούς υδατάνθρακες, αυτοί θα καταλήγουν να συσσωρεύονται μέσα στα κύτταρά μας ως λίπος, εφόσον δεν θα υπάρχει δραστηριότητα για να «καούν» πριν από τον ύπνο. TipΦυσικά, αν καταναλώνουμε μεγαλύτερη ποσότητα τροφών από αυτήν που χρειάζεται ο οργανισμός μας (είτε πρόκειται για υδατάνθρακες είτε για πρωτεΐνες), η περισσευούμενη ποσότητα θα μετατραπεί σε λίπος. Γι’ αυτό, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι: > Το πρωινό πρέπει να περιλαμβάνει το 35% των θερμίδων που μας έχει ορίσει ο διαιτολόγος. > Το μεσημεριανό το 40-50% των ημερήσιων θερμίδων. > Το βραδινό το 20-25% των ημερήσιων θερμίδων. |
| Tip Ακούστε τις ανάγκες του οργανισμού σας. Αν μετά το φαγητό, έχετε όρεξη για γλυκό, φάτε το χωρίς ενοχές -αρκεί, βέβαια, να μην το παρακάνετε με την ποσότητα. Πείτε, όμως, όχι στους γλυκούς πειρασμούς αν είστε νηστικοί, συστήνουν οι ειδικοί. |
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΧΑΡΗ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΠΟΥΛΟ, MSc., κλινικό διαιτολόγο-βιολόγο.
www.vita.gr
