Δείξε μου το ψυγείο σου να σου πω για τη διατροφή σου: Άρθρο από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Γράφει ο ΧΑΡΗΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΠΟΥΛΟΣ, MMedSci. SRD, Κλινικός διαιτολόγος – βιολόγος, προϊστάμενος του Διαιτολογικού Τμήματος ΓΝΑ «Λαϊκό» www.dimosthenopoulos.gr

Υπάρχουν πολλά στοιχεία που μπορείς να «χρησιμοποιήσεις» για να πάρεις στοιχεία για τη διατροφή ενός ατόμου. Το βάρος του, τα ωράριά του, ο τρόπος που ψωνίζει τρόφιμα, η διατροφική του συμπεριφορά.

Ενας, όμως, σχετικά άμεσος τρόπος για να καταλάβεις το είδος της διατροφής κάποιου είναι να ρίξεις μια ματιά στο εσωτερικό του ψυγείου του. Το είδος των τροφίμων που περιέχει, οι ποσότητες, ακόμα και η διάταξη των τροφίμων και των ποτών μέσα είναι στοιχεία που μπορεί να «προδώσουν» το πώς τρέφεται ο ιδιοκτήτης του, τι ανάγκες καλύπτει μέσα από τη διατροφή του, αλλά και πόσο χρόνο αφιερώνει στη διατροφή του.

Παρακάτω θα «εισβάλουμε» και θα ρίξουμε μια ματιά στο περιεχόμενο 4 διαφορετικών ψυγείων, που αντιπροσωπεύουν 4 κλασικούς «τύπους» διατροφής.

1 Του πολυάσχολου: Είναι σχετικά άδειο και έχει μέσα τα άκρως απαραίτητα για ένα γρήγορο σνακ -όχι ολόκληρο γεύμα-, αφού συνήθως στηρίζεται στο «έτοιμο» φαγητό απ’ έξω. Πιο γεμάτη είναι συνήθως η κατάψυξη, με έτοιμα, κατεψυγμένα γεύματα, που απλά ζεσταίνονται στα μικροκύματα ή στο τηγάνι, όπως κροκέτες ψαριού, νάγκετς κοτόπουλου, κατεψυγμένη πίτσα κ.ά.

Απουσιάζουν τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά σαλάτας, ενώ υπάρχουν συνήθως αναψυκτικά, γιαούρτια και ίσως κάποια έτοιμα, βιομηχανοποιημένα γλυκά. Εχει, επίσης, φέτες ψωμί για τοστ, το οποίο αντικαθιστά και το φρέσκο ψωμί στα όποια γεύματα γίνονται στο σπίτι. Τα γεύματα αυτά σαφώς στερούνται ποικιλίας, αλλά και διατροφικών συστατικών, περιέχουν αλάτι και πολλές φορές κακής ποιότητας λιπαρά, ενώ δεν αποτελούν μέρος μιας υγιεινής διατροφής και συμβάλλουν, κατά περίπτωση, στην αύξηση δυσμενών δεικτών υγείας, όπως π.χ. χοληστερόλης, πίεσης κ.ά.

**Το περιεχόμενο αυτού του ψυγείου είναι απλώς για να ικανοποιεί μια πρόσκαιρη ανάγκη για φαγητό και απευθύνεται σε κάποιον που δεν έχει χρόνο, αλλά συχνά και δεν θέλει να διαθέσει χρόνο στη μαγειρική παρασκευή κάποιου γεύματος. Βέβαια, υπάρχει και η περίπτωση που το ψυγείο του πολυάσχολου έχει λίγα προϊόντα αλλά ιδιαίτερα, όταν ανήκει σε άτομο που προσέχει βάρος και παράγοντες υγείας, αλλά δεν έχει καθόλου ελεύθερο χρόνο για την αγορά τροφίμων από το σούπερ μάρκετ ή τη λαϊκή.

2 Του προσεκτικού: Το ψυγείο αυτό έχει όλα εκείνα τα τρόφιμα που πρέπει να βρούμε για να καλύψουμε υγιενά και ισορροπημένα τις διατροφικές μας ανάγκες. Φρούτα και λαχανικά εποχής -ενίοτε και βιολογικά-, γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, πρώτες ύλες για γεύματα βασισμένα σε πρωτεϊνικές τροφές (στήθη κοτόπουλου, χωρίς δέρμα, άπαχος κιμάς ζυμωμένος σε μπιφτέκια), τυρί και γαλοπούλα για τοστ, ψωμί σικάλεως για τοστ, μαργαρίνη με χαμηλά λιπαρά ή με βάση το ελαιόλαδο, καπνιστός σολομός είναι σίγουρα παρόντα στα ράφια του. Στην κατάψυξη υπάρχουν κατεψυγμένα λαχανικά, για τη συνοδεία των κρεάτων, ψάρια ή φιλέτα σολομού κατεψυγμένα και σκεύη με φρέσκα γεύματα που καταψύχθηκαν όπως π.χ. φακή που περίσσεψε ή κάποια μερίδα σπιτικού φαγητού, τα οποία θα καταναλωθούν άμεσα, μέσα σε διάστημα 1 εβδομάδας, για να μη χάσουν τα θρεπτικά τους συστατικά.

**Γενικά δεν περιέχει έτοιμα παρασκευασμένα γεύματα, τρόφιμα υψηλά σε συντηρητικά και λιπαρά και ανήκει σε άτομο που προσέχει την υγεία του μέσα από τη σωστή διατροφή, οργανώνει τη διατροφή του, ώστε να έχει καθημερινό γεύμα στο σπίτι και αγαπάει τη μαγειρική.

3 Του οικογενειάρχη: Το ψυγείο αυτό πρέπει να καλύψει τις ανάγκες τόσο των γονέων όσο και των παιδιών, που δεν είναι πάντα ταυτόσημες. Εχει και πάλι φρούτα και λαχανικά για σαλάτα, αλλά και για φρέσκα λαδερά γεύματα, χυμούς χωρίς ζάχαρη, γάλα, γιαούρτια με ή χωρίς φρούτα, μπάρες σοκολάτας με γάλα για παιδιά (γαλακτοφέτες), αλλά και σοκολατάκια υγείας, για όσους θέλουν να προσέξουν από την οικογένεια, αβγά (για μια γρήγορη ομελέτα, αλλά και για το βραστό αβγό του δεκατιανού), υλικά για τοστ, ψάρι, κιμά και κοτόπουλο, τυρί για τα γεύματα, κύβους λαχανικών για το μαγείρεμα. Στην κατάψυξη έχει και πάλι ζυμωμένα μπιφτέκια, μπριζόλες, κατεψυγμένη ζύμη για πίτα, αλλά και τυροπιτάκια κατεψυγμένα για ένα «γρήγορο» βραδινό, πίτες για σουβλάκια, παγωτό οικογενειακό, αλλά και κάποια ανάμικτα λαχανικά. Αν οι γονείς δεν είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τη διατροφή της οικογένειας, είναι πιθανό να περιέχει αλλαντικά, όπως π.χ. ζαμπόν ή λουκάνικα, αναψυκτικά, προτηγανισμένες πατάτες και πίτσες. Είναι σίγουρο πως οι γονείς αποτελούν διατροφικό πρότυπο, αλλά και «κακό» παράδειγμα, κατά περίπτωση, για τα παιδιά. Συνήθως οι καλές ή κακές συνήθειες των γονέων διαμορφώνουν τη διατροφή των παιδιών, γι’ αυτό και ένα υγιεινό περιεχόμενο του «οικογενειακού» ψυγείου καθορίζει το βάρος, αλλά και την κατάσταση της υγείας μικρών και μεγάλων.

**Ασφαλώς και ο αριθμός των ατόμων, αλλά και η καθημερινή ανάγκη για μαγειρεμένο φαγητό σημαίνει ένα ψυγείο πιο γεμάτο, αλλά ίσως και με κάποιες πιο αντιφατικές επιλογές, π.χ. συνύπαρξη του φρέσκου φρούτου με τον τυποποιημένο χυμό, του φιλέτου κοτόπουλου και του άπαχου αλλαντικού γαλοπούλας με την κατεψυγμένη τυρόπιτα ή τη μαγιονέζα.

4 Του χαμηλού προϋπολογισμού: Είναι το ψυγείο που ανήκει σε άτομο με περιορισμένη οικονομική ικανότητα και αγοραστική δύναμη. Το περιεχόμενό του καθορίζεται από το χαμηλό προϋπολογισμό που προορίζεται για φαγητό. Ετσι, περιέχει συνήθως τρόφιμα με χαμηλή και οικονομική, αλλά συχνά και θρεπτική αξία. Τα περισσότερα προϊόντα είναι μη επώνυμα, με ετικέτα του σούπερ μάρκετ για να είναι φτηνότερα. Δεν περιέχει πολλά φρέσκα προϊόντα (ίσως κάποια μετρημένα φρούτα και λίγες ντομάτες ή αγγουράκια), αλλά περιέχει παραδοσιακά τυριά και αλλαντικά, γάλα μακρά διάρκειας, χυμούς νέκταρ (όχι 100% φυσικούς χωρίς ζάχαρη), αναψυκτικά, έτοιμα γλυκά, έτοιμες σάλτσες για ζυμαρικά, αβγά, κομμάτια από κοτόπουλο ή ολόκληρο με το δέρμα, ενώ απουσιάζει το κόκκινο κρέας και το ψάρι. Στηριζόμενος στο ψωμί και σε αμυλούχα τρόφιμα (ζυμαρικά, πατάτες, ρύζι) και όσπρια, τα οποία έχουν χαμηλότερο κόστος, συγκεντρώνει στο ψυγείο μόνο τα συστατικά που χρειάζονται για να συμπληρώσει τα γεύματα αυτά, όπως ντομάτα και τυρί για τα ζυμαρικά ή καρότα για τη φασολάδα και τη φακή και τρόφιμα για γρήγορο σνακ και ελαφρύ φαγητό το βράδυ. Στην κατάψυξη έχει συνήθως κάποια κατεψυγμένα λαχανικά σε διαφανείς συσκευασίες, κάποια κατεψυγμένα προϊόντα κιμά με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και κροκέτες ψαριού.

* Δεδομένου ότι το καλό και υγιεινό φαγητό, όπως και το ισορροπημένο διαιτολόγιο με φρέσκα φρούτα και λαχανικά απαιτεί κόστος οικονομικό, το περιεχόμενο αυτού του ψυγείου είναι χαμηλής θρεπτικής αξίας, δεν καλύπτει πλήρως τις ανάγκες διατροφής ενός ενηλίκου και εμπεριέχει κινδύνους για την υγεία, αφού πολλά προϊόντα του είναι πλούσια σε ζωικά λιπαρά, σε αλάτι και πρόσθετα (π.χ. ενισχυτικά γεύσης).

Από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ