Σε πολλές παθολογικές καταστάσεις είτε η ίδια η πάθηση είτε η φαρμακευτική αγωγή, που δίνεται, έχει ως αποτέλεσμα αλλαγές στο σώμα των ασθενών. Η αλλαγή αυτή μπορεί να συνδέεται είτε με απώλεια βάρους, με οιδήματα ή με την εμφάνιση ερεθισμών ή σημαδιών που όλα επηρεάζουν, όχι μόνο την ίδια την εμφάνιση του σώματος, αλλά και την εικόνα σώματος, για τους ίδιους τους ασθενείς. Είναι σύνηθες το φαινόμενο τέτοιες αλλαγές και αλλοιώσεις στο σώμα να δημιουργούν μία ψυχολογική επιβάρυνση, που κάνει την αντιμετώπιση της όποιας παθολογικής κατάστασης ή ασθένειας, ακόμα πιο δύσκολη. Παθολογικές καταστάσεις, όπως ο καρκίνος, ειδικά υπό ακτινο- ή χημειοθεραπεία, ρευματολογικές και άλλες νόσοι, που απαιτούν λήψη κορτιζόνης, αυτοάνοσα νοσήματα, αλλά και καταστάσεις, όπως το ευερέθιστο έντερο, είναι μόνο κάποιες από τις παθολογικές καταστάσεις στις οποίες αλλάζει η εικόνα σώματος, που έχει ο ασθενής για το ίδιο του το σώμα.
Καρκινική καχεξία
Η ανορεξία, μαζί με την ακούσια απώλεια βάρους, την απώλεια μυϊκών και άλλων ιστών, είναι από τα βα-
σικά χαρακτηριστικά της καρκινικής καχεξίας, που ακολουθούν τη μειωμένη διάθεση για λήψη τροφής και
τον υποσιτισμό. Πρόκειται ουσιαστικά για πρωτεϊνοθερμιδικό υποσιτισμό, αφού και οι συνολικές θερμί-
δες είναι περιορισμένες, αλλά και η λήψη λευκωμάτων μέσα από πρωτεϊνικές τροφές που συντηρούν το μυϊκό σύστημα είναι χαμηλή. Σύμφωνα με στοιχεία, οι μισοί από το σύνολο των καρκινοπαθών υποφέρουν από αυτό το σύνδρομο. Η καρκινική καχεξία είναι πιο συχνή στα παιδιά και στους ηλικιωμένους ασθενείς, με κάθε μορφή καρκίνου και επιδεινώνεται με την πρόοδο της νόσου. Στους ασθενείς αυτούς η αλλαγή του σώματος, η ραγδαία απώλεια βάρους και η τελική εικόνα σώματος (ειδικά στις γυναίκες) αποτελεί αιτία συναισθηματικής φόρτισης και απογοήτευσης, που κάνει τη συνολική διαχείριση της νόσου πιο δύσκολη. Για τον λόγο αυτό, η μεγιστοποίηση της πρόσληψης τροφής από το στόμα, η λήψη μικρών τακτικών γευμάτων και η λήψη ειδικών συμπληρωμάτων μπορεί να περιορίσει την καχεξία και να συμβάλει στην αύξηση του βάρους και στην, έστω και μέτρια, αλλαγή εικόνας σώματος.
Λήψη κορτιζόνης
Η κορτιζόνη είναι ένα δραστικό φάρμακο με αντιφλεγμονώδη, αναλγητική και ανοσοκατασταλτική δράση, που χορηγείται για τη θεραπεία πολλών νοσημάτων όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η νόσος Addison, το σύνδρομο Cushing, ποικίλες φλεγμονώδεις καταστάσεις του δέρματος και των εντέρων, αυτοάνοσες ασθένειες και αλλεργίες (όλες σχεδόν αυτές οι παθήσεις συνοδεύονται από χαρακτηριστικές αλλαγές στην εικόνα σώματος, π.χ η ρευματοπάθεια και η αρθρίτιδα εκτός από τους πόνους συνοδεύεται και από εκφυλιστική εικόνα στα χέρια και στις αρθρώσεις). Μία από τις πιο συνήθεις παρενέργειες της κορτιζόνης είναι η παρουσία οιδήματος (χαρακτηριστική εικόνα πρηξίματος σε πρόσωπο και άκρα), λόγω της κατακράτησης νατρίου και υγρών και η αύξηση του σωματικού βάρους. Οι ασθενείς συχνά δυσανασχετούν με την εικόνα αυτή και δυστυχώς, ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης είναι η μείωση του πρόσθετου αλατιού στο φαγητό.
Ευερέθιστο έντερο
Το ευερέθιστο έντερο ή αλλιώς η «σπαστική κολίτιδα» είναι μια λειτουργική διαταραχή του εντέρου, που
χαρακτηρίζεται από χρόνιο κοιλιακό άλγος και κοιλιακή δυσφορία. Ένα από τα κλασικά συμπτώματα που
έχει άμεση επίπτωση στην εικόνα του σώματος είναι η κοιλιακή διάταση (φούσκωμα). Τα άτομα που πά-
σχουν από τη νόσο βλέπουν καθημερινά την περιοχή της κοιλιάς τους να πρήζεται και αυτό τους δημιουργεί μεγάλη δυσφορία, που συνοδεύεται από αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (άλλοτε διάρροια και άλλοτε δυσκοιλιότητα). Δεδομένου ότι η κατάσταση αυτή δεν έχει πάντα παθολογικά αίτια, αλλά σχετίζεται κυρίως με ψυχολογικά αίτια και με την έντονη παρουσία στρες, η διάταση της κοιλιάς και η αλλαγμένη εικόνα του σώματος αποτελεί μια ακόμη αιτία άγχους και επιδεινώνει τα συμπτώματα. Ειδικά για τις γυναίκες, το διαρκές πρήξιμο στο στομάχι δημιουργεί ένα εκνευρισμό και μια αρνητική διάθεση, που πολλές φορές σχετίζεται και εκτονώνεται σε λανθασμένες διατροφικές επιλογές
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΥΕΞΙΑ του ΕΛΙΓΑΣΤ
http://www.mednutrition.gr/sites/default/files/media/PDF/euexiadiatrofi_pdf.pdf
