Του Χάρη Δημοσθενόπουλου ΜMedSci.SRD
Αν και υπάρχουν μέχρι σήμερα αποδείξεις ότι η βιταμίνη D μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου (CVD), ωστόσο δεν έχει αποδειχθεί ακόμα πλήρως η μεταξύ τους σχέση.
Βιταμίνη D και υγεία
Η βιταμίνη D είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη, με πολύ σημαντική επίπτωση για πολλές λειτουργίες του οργανισμού μας και την προαγωγή της συνολικής υγείας μας. Παίζει βασικό ρόλο στη δόμηση και την ενδυνάμωση των οστών και για αυτό και η ικανοποιητική πρόσληψη συμβάλλει στην πρόληψη παθήσεων των οστών. Η βασική λειτουργία της είναι η συμμετοχή της στη μέγιστη απορρόφηση του ασβεστίου, και μέσω αυτής της διαδικασίας στην ενδυνάμωσης των οστών και των δοντιών, και στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Παράλληλα όμως η βιταμίνη D έχει αντικαρκινική δράση, σχετίζεται με την πρόληψη του διαβήτη και παίζει ρόλο στην καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία. Η βιταμίνη D είναι μία ουσία που το σώμα μας μπορεί να συνθέσει με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας. Αποτελεί σύμπλεγμα δύο βιταμινών, της D2 και της D3, που σχηματίζονται από την υπεριώδη ακτινοβολία στο ανθρώπινο δέρμα.
Βιταμίνη D και καρδιαγγειακή υγεία
Έτσι, αν και έχει συνδυαστεί κυρίως με το μεταβολισμό των οστών, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία έχει φανεί πως παίζει καθοριστικό ρόλο στην παθοφυσιολογία και άλλων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της καρδιαγγειακής νόσου και την ανάπτυξη των κύριων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου: υπέρταση, παχυσαρκία, δυσλιπιδαιμία και διαβήτη τύπου 2, αλλά και χρόνια νεφρική νόσο και δυσλειτουργία του ενδοθηλίου.
Την ίδια στιγμή, η έλλειψη της βιταμίνης D, έχει συνδεθεί με τον αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων μέσα από μηχανισμούς όπως η διαταραχή της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών και η ενεργοποίηση του συστήματος ρενίνης και αγγειοτενσίνης (RAS).
Σύμφωνα με στοιχεία από κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες μεταβολίτες της βιταμίνης D φαίνεται ότι σχετίζονται με την παθογένεση της αθηροσκλήρωσης, το σχηματισμό ανευρύσματος και άλλα φλεγμονώδη αγγειακά νοσήματα, ενώ η έλλειψη της σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ανευρύσματος και αρτηριακής απόφραξης. Επίσης, η έλλειψη της βιταμίνης D φαίνεται ότι οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης και για αυτό και σε ασθενείς με ανεπάρκεια στην βιταμίνη D που είχαν υψηλή πρόσληψη αλατιού παρουσίασαν μεγαλύτερη αύξηση της αρτηριακής πίεσης, συγκριτικά με άτομα τα οποία είχαν φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D, ενώ άτομα με χαμηλά επίπεδα 25-OH D παρουσίασαν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης υπέρτασης, σε σχέση με άτομα με επαρκή επίπεδα 25-OH D.
Στη μεγάλη μελέτη «Health Professionals Follow-up Study» βρέθηκε ότι οι άντρες οι με χαμηλά επίπεδα 25-ΟΗ D είχαν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν έμφραγμα του μυοκαρδίου, ενώ η μελέτη «NHANES» έδειξε ότι ο κίνδυνος εμφάνισης περιφερικής αγγειακής νόσου (ΠΑΝ) ήταν δύο φορές υψηλότερος σε άτομα με 25-ΟΗ D <50nmol/L σε σχέση με όσους είχαν ≥75 nmol/L.
Πού βρίσκουμε τη βιταμίνη D;
Πέρα από τη «φυσική» πρόσληψη της βιταμίνης D από τον ήλιο, μπορούμε να την προσλάβουμε και μέσω της διατροφής μας. Βασικές διατροφικές πηγές της βιταμίνης D είναι τα λιπαρά ψάρια, τα ιχθυέλαια, το τυρί και το συκώτι, ενώ σε πολλές χώρες με περιορισμένη ηλιακή ακτινοβολία π.χ. Σκανδιναβικές χώρες, Μεγάλη Βρετανία προστίθεται σε εμπλουτισμένα τρόφιμα και ποτά, όπως γάλα, ψωμί, μαργαρίνες, γιαούρτια. Αν και θα περιμέναμε λοιπόν στη χώρα μας, όπως και σε άλλες μεσογειακές χώρες, η επαρκής ηλιοφάνεια, να οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα της βιταμίνης D, παρόλα αυτά μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει έλλειμμα της βιταμίνης D, σε όλες τις ηλικίες. Συγκεκριμένα, έχει βρεθεί ότι περίπου το 60% των ατόμων στη χώρα μας, άνω των 65 ετών, έχει ανεπάρκεια βιταμίνης D.
Βιβλιογραφία
Gruber BM. The phenomenon of vitamin D. Postepy Hig Med Dosw (Online). 2015 Jan 23; 69(0):127-39. James L. Vacek, Subba Reddy Vanga, Mathew Good, Sue Min Lai, Dhanunjaya Lakkireddy, Patricia A. Howard, Vitamin D Deficiency and Supplementation and Relation to Cardiovascular Health, The American Journal of Cardiology, Volume 109, Issue 3, 1 February 2012, Pages 359-363. Kienreich K, Tomaschitz A, Verheyen N, Pieber T, Gaksch M, Grübler MR, Pilz S. Vitamin D and cardiovascular disease. Nutrients. 2013 Jul 31; 5(8):3005-21. Zittermann A, Gummert JF, Börgermann J. The role of vitamin D in dyslipidemia and cardiovasculardisease. Curr Pharm Des. 2011; 17(9):933-42. Zittermann A, Börgermann J, Gummert JF, Pilz S. Future directions in vitamin D and cardiovascular research. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2012 Jul;22(7):541-6.
http://www.kalikardia.gr/o-rolos-tis-%CE%B2%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CE%BD%CE%B7-d-gia-tin-kardia-mas/
