Για καλή πίεση, προσοχή σε αλάτι και κάλιο

Ίσως νομίζετε ότι δεν πρέπει να σας ανησυχεί πόσο αλάτι τρώτε, αφού δεν έχετε υπέρταση ή περιττά κιλά και γυμνάζεστε συστηματικά. Κάνετε λάθος. Μία νέα, μεγάλη μελέτη, βασισμένη σε στοιχεία από περισσότερους από 12.000 εθελοντές έδειξε πως, όταν το θέμα είναι η προστασία της καρδιάς, το σημαντικό δεν είναι πόσο αλάτι τρώει κανείς, αλλά η αναλογία νατρίου (το αλάτι είναι η κύρια πηγή του) και καλίου στην διατροφή του.

Όταν οι ερευνητές συνέκριναν ανθρώπους που κατανάλωναν χαμηλή αναλογία νατρίου-καλίου με άτομα των οποίων το διαιτολόγιο είχε υψηλή αναλογία νατρίου-καλίου, διαπίστωσαν ότι οι τελευταίοι διέτρεχαν κατά σχεδόν 50% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία και σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες θανάτου από καρδιοπάθεια σε μια περίοδο παρακολούθησης διαρκείας 14,8 ετών.

Αν και έχουν υπάρξει διχογνωμίες για την αξία του περιορισμού του άλατος στην διατροφή μας – γράφει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς» – δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η υπερκατανάλωσή του αυξάνει την πίεση και τον κίνδυνο χρόνιας υπέρτασης, επειδή προκαλεί σκλήρυνση στις αρτηρίες και δεσμεύει το μονοξείδιο του αζώτου, το οποίο χαλαρώνει τις αρτηρίες.

Η υπέρταση με τη σειρά της συμβάλλει στην καρδιοπάθεια και στο εγκεφαλικό, που αποτελούν τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.

Το κάλιο από την άλλη πλευρά, ενεργοποιεί το μονοξείδιο του αζώτου και έτσι ελαττώνει την πίεση στις αρτηρίες, μειώνοντας τον κίνδυνο υπερτάσεως.

«Λάβαμε υπ’ όψιν όλους τους σημαντικούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στην αναλογία νατρίου-καλίου και στους θανάτους από καρδιοπάθεια», δήλωσε η δρ Ελένα Β. Κουκλίνα, επιδημιολόγος στα Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ και επικεφαλής ερευνήτρια της νέας μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Archives of Internal Medicine».

«Με την ηλικία, ο κίνδυνος υπερτάσεως αυξάνεται – υπολογίζουμε ότι σε πολλές χώρες της Δύσης, οι κάτοικοι έχουν πλέον εννέα στις δέκα πιθανότητες να εκδηλώσουν υπέρταση. Τα πράγματα είναι απλά: αν ζήσει κανείς πολλές δεκαετίες, κινδυνεύει να την παρουσιάσει», πρόσθεσε.

Κανείς δεν έχει ανοσία

Σύμφωνα με μία έκθεση για το αλάτι, την οποία εξέδωσε πέρυσι το Ίδρυμα Ιατρικής (IOM), ένας συμβουλευτικός οργανισμός των ΗΠΑ, κανένας μας δεν έχει ανοσία στις συνέπειες από την υπερκατανάλωση άλατος.

Το 90% του νατρίου που καταναλώνουν οι κάτοικοι της Δύσης προέρχεται από το αλάτι, με τα τρία τέταρτα αυτής της ποσότητας να προέρχεται από τα επεξεργασμένα τρόφιμα και το φαγητό εκτός σπιτιού – ακόμα και από το ψωμί, που καθημερινά μας παρέχει το 40% του αλατιού που καθημερινά τρώμε.

Ο οργανισμός έχει πολύ χαμηλές ανάγκες σε νάτριο – μόλις 220 mg την ημέρα του είναι αρκετά. Ωστόσο, ο μέσος ενήλικας τρώει πολύ περισσότερο – από 3.400 έως και τα 4.600 mg, που αντιστοιχούν σε 9 έως 12 γραμμάρια αλάτι ημερησίως.

Οι επίσημες διατροφικές συστάσεις ορίζουν ως μέγιστη κατανάλωση άλατος για διαφύλαξη της υγείας τα 2.300 mg την ημέρα (αντιστοιχούν σε ένα κουταλάκι του καφέ ή 6 γραμμάρια αλάτι) για άτομα ηλικίας άνω των 2 ετών.
 
Ωστόσο, το σχεδόν 70% των ενηλίκων που κινδυνεύουν από το πολύ αλάτι (επειδή λ.χ. έχουν ηλικία πάνω από 50 ετών ή/και πάσχουν από υπέρταση, διαβήτη ή χρόνια διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας) πρέπει να καταναλώνουν μόλις 1.500 mg.

Η δρ Κουκλίνα συνιστά να τρώτε λίγα επεξεργασμένα τρόφιμα, ιδίως επεξεργασμένα κρέατα και αλμυρά είδη, και περισσότερα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθώς και γαλακτοκομικά με μειωμένη περιεκτικότητα σε αλάτι, όπως γιαούρτι και γάλα.

Πρέπει επίσης να αυξήσετε την κατανάλωση καλίου, όχι παίρνοντας διατροφικά συμπληρώματα αλλά τρώγοντας περισσότερο πεπόνι, μπανάνες, πορτοκάλια, σταφύλια, γκρέιπ φρουτ, μούρα, γιαούρτι, ξερά φασόλια, φυλλώδη λαχανικά, πατάτες και γλυκοπατάτες.

Όταν παραγγέλνετε σε εστιατόριο, λέει, να ζητάτε να μην βάζουν αλάτι στο φαγητό σας και να βράσουν τα λαχανικά σας στον ατμό.

Να ζητάτε επίσης να τοποθετούν σε ξεχωριστό μπολάκι τις σος για τις σαλάτες ή το φαγητό σας, ώστε να φάτε λιγότερο απ’ όσο κατ’ ανάγκην θα τρώγατε. Και αν το πιάτο που σας φέρουν είναι πολύ αλμυρό, επιστρέψτε το στην κουζίνα.

Να αποφεύγετε επίσης να τρώτε σε ταχυφαγεία, διότι συχνά με ένα γεύμα έχετε καταναλώσει όλο το αλάτι του 24ωρου.

Στο σούπερ μάρκετ, εξάλλου, να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων και να συγκρίνετε την περιεκτικότητά τους σε νάτριο, ώστε να αγοράζετε αυτά με την μικρότερη.

Και μην ανησυχείτε για όσα γράφουν ανάλατα ή με λίγο αλάτι: μπορείτε πάντοτε να προσθέσετε λίγο αλάτι στο πιάτο σας, πριν τα φάτε.