Το τσάϊ και ο καφές έχουν συσχετιστεί και θετικά και αρνητικά με τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου (CVD). Ενώ τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι το μαύρο και πράσινο τσάι μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο τόσο της στεφανιαίας νόσου όσο και του εγκεφαλικού επεισοδίου, κατά 10-20%, μία «διαμάχη» εξακολουθεί να υπάρχει σχετικά με τις επιδράσεις του καφέ και την ανησυχία και το σκεπτικισμό σχετικά με τη σχέση του με την υπερχοληστερολαιμία, την υπέρταση και το έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Διατροφή και καφές
Aν και ο καφές θεωρούνταν για χρόνια ένα επιβαρυντικό ρόφημα για την υγεία, εντούτοις έχει αποδεδειγμένα πλέον κάποιες ευεργετικές ιδιότητες που σχετίζονται π.χ. με την καρδιαγγειακή υγεία, όπως είναι η βελτίωση της ανοχής στη γλυκόζη, η θετική επίδραση των φαινολικών αντιοξειδωτικών συστατικών του και η καλήκινητικότητα των αγγείων.
Η μέτρια κατανάλωση καφέ έχει συσχετιστεί, μέσα από πολλές πρόσφατες μελέτες, αντίστροφα με τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Ο χαμηλότερος κίνδυνος γιακαρδιαγγειακή νόσο σχετίζεται με την κατανάλωση 3-5 φλιτζανιών την ημέρα, ενώ η μεγαλύτερη κατανάλωση καφέ δε φαίνεται να σχετίζεται με έναν πιο αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
Οι τελευταίες λοιπόν μελέτες δείχνουν ότι μακροπρόθεσμα η μέτρια πρόσληψη καφέδεν σχετίζεται με επιβλαβείς επιδράσεις σε υγιή άτομα και μπορεί ακόμη και να προστατεύουν π.χ. από τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2. Πιθανοί μηχανισμοί, με τους οποίους ο καφές και τα φυτοχημικά του συστατικά μπορούν να ασκούν τη δράση για την προστασία του CVD περιλαμβάνουν τη ρύθμιση του αγγειακού τόνου, την καλύτερη ενδοθηλιακή λειτουργία, το βελτιωμένο μεταβολισμό της γλυκόζης, την αυξημένη αντίστροφη μεταφορά χοληστερόλης και την αναστολή του σχηματισμού αφρωδών κυττάρων, την αναστολή του οξειδωτικού στρες, τις επιδράσεις στη λειτουργία των αιμοπεταλίων.
Ο καφές αποτελείται από πολλές βιολογικά δραστικές ενώσεις, όπως η καφεΐνη και τα χλωρογενικά οξέα, που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του ανθρώπου. Η πρόσληψη της κάθε ένωσης εξαρτάται από την ποικιλία των ειδών καφέ, τον βαθμό καβουρδίσματος, τον τύπο μεθόδου παρασκευής και το μέγεθος μερίδας σερβιρίσματος. Η βιοδιαθεσιμότητα και η κατανομή της κάθε ένωσης και των μεταβολιτών της, συμβάλλουν επίσης στους μηχανισμούς δράσης του καφέ.
Καφές και διαβήτης
O καφές είναι μια σημαντική πηγή καφεΐνης, η οποία έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να μειώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, αλλά επίσης έχει δυνητικά ευεργετικά αποτελέσματα στη γενικότερη υγεία. Η κατανάλωση καφέ έχει συσχετιστεί με ένα σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, με τη μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη και την ανοχή στη γλυκόζη. Από τις περισσότερες μελέτες φάνηκε ότι άτομα που πίνουν καφέ μακροχρόνια, έχουν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με άτομα που δεν πίνουν καφέ. Η κατανάλωση καφέ έχει συσχετιστεί επίσης με υψηλότερες συγκεντρώσεις αντιπονεκτίνης, χαμηλότερες συγκεντρώσεις των δεικτών φλεγμονής και χαμηλότερα επίπεδα των δεικτών ηπατικής βλάβης. Τέλος, τα φυτοχημικά συστατικά του καφέ, όπως το χλωρογενικό οξύ και η τριγονελλίνη, βελτιώνουν το μεταβολισμό της γλυκόζης με ευεργετικά αποτελέσματα για το οξειδωτικό στρες και την εντερική χλωρίδα.
Καφές και υπέρταση
Όσο αφορά το γενικό πληθυσμό και λαμβάνοντας υπόψη την ποιότητα των διαθέσιμων στοιχείων, δεν πρέπει να γίνεται σύσταση υπέρ ή κατά της κατανάλωσης του καφέ σε σχέση με την αρτηριακή πίεση και την υπέρταση. Ειδικότερα, σε υπερτασικά άτομα, η πρόσληψη καφεΐνης αν και προκαλεί μια οξεία αύξηση στην BP για ≥3 h, ωστόσο, σύμφωνα με τα τρέχοντα στοιχεία, εντούτοις δεν υποστηρίζεται η σχέση μεταξύ μακροπρόθεσμης κατανάλωσης καφέ και αυξημένης αρτηριακής πίεσης ή μεταξύ συνήθους κατανάλωσης καφέ και αυξημένου κίνδυνουκαρδιαγγειακής νόσου.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι όταν δίνεται η σύσταση για μέτρια κατανάλωση καφέ, αυτή αντιστοιχεί σε περίπου 400 mg ημερησίως (π.χ. 1 φλιτζάνι (250ml) καφέ φίλτρου=60-120 mg καφεΐνης, 1 φλιτζάνι στιγμιαίου καφές=60-80mg, ένα κουτάκι αναψυκτικού τύπου κόλα=50 mg, μία σοκολάτα γάλακτος 100 γραμμαρίων= 20mg).
Βιβλιογραφία:
- Bertola M.L. et al. Long-term alcohol and caffeine intake and risk of sudden cardiac death in women. American Journal of Clinical Nutrition, 2013; 97(6):1356.
- Crippa A, Discacciati A, Larsson SC, Wolk A, Orsini N. Coffee Consumption and Mortality From All Causes, Cardiovascular Disease, and Cancer: A Dose-Response Meta-Analysis. Am J Epidemiol. 2014 Aug 24.
- Ding M, Bhupathiraju SN, Satija A, van Dam RM, Hu FB.Long-term coffee consumption and risk of cardiovascular disease: a systematic review and a dose-response meta-analysis of prospective cohort studies. Circulation. 2014 Feb 11; 129(6):643-59.
- Malerba S, Turati F, et al. A meta-analysis of prospective studies of coffee consumption and mortality for all causes, cancers and cardiovascular diseases. Eur J Epidemiol 2013, 28(7):527-39.
- Mesas AE, Leon-Muñoz LM, Rodriguez-Artalejo F, Lopez-Garcia E.The effect of coffee on blood pressure and cardiovascular disease in hypertensive individuals: a systematic review and meta-analysis.Am J Clin Nutr. 2011 Oct; 94(4):1113-26.
- Rebello S.A. & van Dam R.M. Coffee Consumption and Cardiovascular Health: Getting to the Heart of the Matter. Current Cardiology Reports, 2013; 15:403.
- Siasos G, Oikonomou E, et al. Consumption of a boiled Greek type of coffee is associated with improved endothelial function: the Ikaria study. Vasc Med 2013, 18(2):55-62.
http://www.kalikardia.gr/ena-kafedaki-stin-ugeia-mas/
