0 Likes9,336 Views0
Οι ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες μπορούν να καταναλώνονται χωρίς φόβο,
προσφέροντας γλυκιά γεύση, χωρίς επιπτώσεις στα επίπεδα της μεταγευματικής γλυκόζης καθιστώντας τη δίαιτα για το διαβήτη πιο «ελεύθερη»
Του Χάρη Δημοσθενόπουλου MMedSci.SRD
Κλινικού Διαιτολόγου-Βιολόγου
Προϊσταμένου του Διαιτολογικού Τμήματος Λαϊκού Νοσοκομείου Αθηνών
Πάρεδρου μέλους ΔΣ της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας
Η γλυκιά γεύση είναι μία από τις πέντε βασικές μας γεύσεις. Στην προσπάθεια για κατάκτηση της απόλαυσης που αυτή μας προσφέρει, χωρίς τις θερμίδες και τις επιπτώσεις της ζάχαρης στο γλυκαιμικό έλεγχο, υπάρχουν πλέον άλλα συστατικά, που μπορούν να αντικαταστήσουν τη ζάχαρη. Είναι εκείνες οι ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες που ενώ προσφέρουν τη γλυκιά γεύση, μέσα από τρόφιμα και ποτά, ταυτόχρονα αποδίδουν λίγες ή μηδενικές θερμίδες. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι γλυκαντικές ύλες «όγκου» (bulk sweeteners), που αποδίδουν τις μισές περίπου θερμίδες από τη ζάχαρη και επηρεάζουν λιγότερο τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (ξυλιτόλη, μαννιτόλη, ισομαλτόζη, μαλτιτόλη κ.λπ.) και οι ύλες «έντονης γλυκύτητας» (intense sweeteners), όπως η ασπαρτάμη, η σουκραλόζη, η στέβια κ.α. που συνήθως τις ταυτίζουμε με τον γενικό όρο «ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες» και δεν επηρεάζουν καθόλου τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα των ατόμων με διαβήτη.
Ολιγοθερμικές Γλυκαντικές Ύλες και Διατροφή στο Διαβήτη
Η γλυκιά γεύση είναι «δικαίωμα» και απαίτηση από τα άτομα με διαβήτη και γι’ αυτό στο πλαίσιο μιας σωστής διατροφής επιτρέπεται η κατανάλωση τροφίμων και ροφημάτων με ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες. Οι ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες μπορούν να καταναλώνονται άφοβα προσφέροντας την απόλαυση της γλυκιάς γεύσης, χωρίς επιπτώσεις στα επίπεδα της μεταγευματικής γλυκόζης καθιστώντας πλέον τη δίαιτα για το διαβήτη πιο «ελεύθερη», προσφέροντας μεγαλύτερη απόλαυση και ποικιλία.
Γλυκαντικά όπως η ασπαρτάμη, η ακετοσουλφάμη-Κ, το κυκλαμικό οξύ και τα άλατά του, η σουκραλόζη, η σακχαρίνη και τα πιο καινούργια στην ομάδα αυτή, γλυκαντικά από στέβια (γλυκοζίτες στεβιόλης) είναι απολύτως ασφαλή για κατανάλωση, δεν έχουν καμία επίδραση στην ινσουλίνη ή στη συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα και ταυτόχρονα δεν προσθέτουν θερμίδες, βοηθώντας έτσι τα άτομα με διαβήτη (κυρίως τύπου 2) να ελέγξουν ή να μειώσουν το σωματικό τους βάρος, καλύπτωντας παράλληλα την ανάγκη για γλυκιά γεύση.
Χρήση και ασφάλεια των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών υλών
Οι ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες χρησιμοποιούνται πλέον εδώ και πολλές δεκαετίες από τους καταναλωτές στην προσπάθεια να μειώσουν τις προσλαμβανόμενες θερμίδες, αλλά και να επιτύχουν καλύτερα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου. Τις συναντούμε σε μεγάλη ποικιλία τροφίμων και ποτών, όπως αναψυκτικά, τσίχλες, αρτοσκευαύσματα, παγωτά, γιαούρτια, επιδόρπια και κρέμες. Η σακχαρίνη ήταν η πρώτη ύλη που χρησιμοποιήθηκε από το 1879 ενώ από τότε έχει ανακαλυφθεί ένας μεγάλος αριθμός και άλλων ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών υλών, με πιο γνωστή την ασπαρτάμη.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες που έχουν λάβει έγκριση μετά από εκτενείς ελέγχους και χρησιμοποιούνται με ασφάλεια σήμερα είναι: η ακεσουλφάμη-Κ, η ασπαρτάμη, το κυκλαμικό οξύ, η σακχαρίνη και η σουκραλόζη, ενώ πρόσφατα εγκρίθηκε και η χρήση των γλυκοζιτών στεβιόλης (γλυκαντική ύλη από το φυτό στέβια) σε τρόφιμα και ποτά. Αναγράφονται ξεκάθαρα στις ετικέτες των τροφίμων και ποτών, καθώς και των φαρμακευτικών προϊόντων, στα οποία περιέχονται με ένα κωδικό αριθμό «E». Το «Ε» αποτελεί πρακτικά εγγύηση ασφαλείας που επιβεβαιώνει τους αυστηρούς ελέγχους χρήσης για κάθε πρόσθετο συστατικό.
Αν και ως καταναλωτές ερχόμαστε συχνά αντιμέτωποι με αβάσιμες πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια των γλυκαντικών, κυρίως στο διαδίκτυο, πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι αρμόδιες αρχές ασφαλειας τροφίμων έχουν επιβεβαιώσει πολλαπλές φορές ότι είναι ασφαλείς. Μάλιστα, η επιβεβαίωση της ασφάλειας της χρήσης τους από την Ευρωπαιϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) και άλλους αντίστοιχους φορείς ανά τον κόσμο, ισχύει για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, όπως ενήλικες, γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, παιδιά με διαβήτη τυπου 1 κ.α. Επιπλέον, από το 1994 υπάρχει σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία (Οδηγία 94/35/EC) για τις Γλυκαντικές Ύλες στα Τρόφιμα, η οποία καθορίζει στους παραγωγούς τροφίμων και ποτών τα επιτρεπόμενα επίπεδα για κάθε ολιγοθερμιδική γλυκαντική ύλη.
Επίσης η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει καθιερώσει για τα γλυκαντικά, όπως άλλωστε και για όλα τα πρόσθετα, τη χρήση της τιμής ADI (Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη) που δεν είναι τίποτα άλλο από την εκτίμηση της ποσότητας του εκάστοτε πρόσθετου τροφίμων, την οποία μπορεί να καταναλώνει ένας άνθρωπος σε καθημερινή βάση και εφ’ όρου ζωής, χωρίς να προκληθεί οποιοδήποτε πρόβλημα στην υγεία του. Και βάσει επιστημονικών μελετών επιβεβαιώνεται ότι ακόμα και οι πιο συχνοί καταναλωτές ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών υλών (π.χ. τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη) δεν κινδυνεύουν να ξεπεράσουν την Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη.
Γλυκαντικά από το φυτό Στέβια: Το νέο μέλος της οικογένειας των γλυκαντικών
Οι γλυκοζίτες στεβιόλης (κοινώς γλυκαντικό από στέβια) αποτελούν το καθαρό εκχύλισμα από τα φύλλα του φυτού στέβια, που προέρχεται από την Παραγουάη και ανήκει στην οικογένεια των χρυσανθέμων. Το πλεονέκτημα τους είναι ότι έχουν 200 – 300 φορές μεγαλύτερη γλυκήτητα από τη ζάχαρη. Το γλυκαντικό από στέβια κυκλοφορεί ήδη στην ελληνική αγορά σε διάφορα ροφήματα και ως υποκατάστατο της ζάχαρης με τη μορφή γλυκαντικών δισκίων ή σε κρυσταλλική μορφή, ενώ αναμένεται να επεκταθεί σύντομα η χρήση του και σε άλλες κατηγορίες τροφίμων και ποτών.
