Καλοκαιρινές διατροφικές «παγίδες» στη διατροφή των ατόμων με διαβήτη

Του Χάρη Δημοσθενόπουλου MMedSci.SRD

Κλινικού διαιτολόγου-Βιολόγου

Μέλους ΔΣ Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ΕΔΕ)

www.dimosthenopoulos.gr

 

Η καλοκαιρινή διατροφή στη χώρα μας είναι σίγουρα συνδυασμένη είτε με γλυκές αμαρτίες, ζουμερά φρούτα και δροσερά ποτά είτε με βραδινές εξόδους για φαγητό, σε διακοπές ή και στην πόλη μας. Αυτές όμως οι επιλογές μπορούν να αποδειχτούν ιδιαίτερα επικίνδυνες αν δεν προσέξουμε ιδιαίτερα το τι περιέχουν και το πόσο μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα του ζαχάρου μας αλλά και το σωματικό μας βάρος. Έτσι, το τι θα παραγγείλουμε και τι θα φάμε και θα πιούμε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού θα πρέπει να γίνεται με την ίδια προσοχή, όπως και στις άλλες εποχές, όσο και αν το καλοκαίρι χαρακτηρίζεται από μια μεγαλύτερη χαλαρότητα και διάθεση ξεγνοιασιάς.

Υπάρχουν λοιπόν κάποιες τροφές-παγίδες για τα άτομα με διαβήτη τα οποία καταναλώνουμε κυρίως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που αν και φαίνονται «αθώα» και κατάλληλα για το διαβήτη, εντούτοις πρέπει  να τα προσέχουμε γιατί είτε ανεβάζουν το σάκχαρο πχ γιατί περιέχουν αρκετή ζάχαρη ή άλλους απλούς υδατάνθρακες είτε γιατί έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη είτε τέλος γιατί θεωρώντας τα υγιεινά ή λάιτ τα καταναλώνουμε σε μεγαλύτερες ποσότητες.

Τέτοια τρόφιμα παγίδες είναι:

·         Οι σαλάτες: Αν και πάντα επισημαίνεται η σημασία των λαχανικών και των σαλατικών στη δίαιτα του διαβήτη, εντούτοις η επιλογή της σαλάτας, ειδικά έξω από το σπίτι, πρέπει να γίνεται με προσοχή. Τα τελευταία χρόνια, οι σαλάτες στα εστιατόρια και τις ταβέρνες περιέχουν σχεδόν τα πάντα εκτός από λαχανικά: Έτσι, πέρα από κάποια λαχανικά εποχής όπως ντομάτα, αγγούρι, μαρούλι, πιπεριά περιέχουν ακόμα: αλλαντικά, τυριά, σως, κρουτόν, ζυμαρικά με αποτέλεσμα να έχουν πολλές θερμίδες και σίγουρα να μην αποτελούν την κλασική συνοδευτική σαλάτα για ένα γεύμα μας, αλλά ολόκληρο γεύμα. Ακόμα μεγάλη προσοχή απαιτείται στην παρουσία επιβαρυντικών σως που πέρα από λάδι μπορεί να περιέχουν μέλι ή μπαλσάμικο ή ακόμα και γιαούρτι, κάνοντας πιο πλούσιο τόσο σε λιπαρά, όσο και σε υδατάνθρακες και ζάχαρα. Ετσι, η κλασσική αγγουροντοματοσαλάτα είναι σαφώς ίσως η πιο καλή επιλογή, ενώ σε σαλάτες όπως είναι τα χόρτα που είναι πολύ υγιεινά πρέπει να προσέξουμ ετο λάδι που θα προσθέσουμε, γιατί έχουν την τάση να το απορροφούν και φυσικά κατά συνέπεια εμείς να το καταναλώνουμε.

·         Τα καλοκαιρινά φρούτα: Είναι δροσερά και απολαυστικά, αλλά δυστυχώς είναι και πιο πλούσια σε ζάχαρα, οπότε θέλουν μεγαλύτερη προσοχή από ότι τα χειμωνιάτικα. Βέβαια, όλοι πλέον γνωρίζουμε πως δεν τα απαγορεύουμε αλλά τα συστήνουμε σε μικρότερες ποσότητες, συνήθως μετά από το γεύμα και σε συνδυασμό με τακτική κίνηση, η οποία με τη σειρά της απαιτεί τους υδατάνθρακες.

·         Παραδοσιακά ελληνικά πιάτα: Σε κάθε κλασσική ελληνική ταβέρνα, το καλοκαίρι, θα βρούμε κάποια παραδοσιακά φαγητά της πατρίδας μας που χαρακτηρίζουν το ελληνικό καλοκαίρι, όπως ο μουσακάς ή το παστίτσιο. Αυτά αν και παραδοσιακά, δεν είναι σίγουρα ελαφριές επιλογές. Είναι γεύματα με πολλές θερμίδες, υψηλά ποσοστά λίπους και επιβάρυνση στα επίπεδα γλυκόζης. Για αυτό αν τα επιλέξετε θα πρέπει είτε να το συνδυάσετε με αρκετή κίνηση και μπάνιο αλλά και μια συνολική ελαφριά διατροφή την υπόλοιπη ημέρα.  

·         Τα λαδερά: Χαρακτηρίζουν την ελληνική μεσογειακή μας διατροφή. Βασίζονται σε αγνά ελληνικά και νόστιμα υλικά όπως είναι τα πολλά λαχανικά του καλοκαιριού στη χώρα μας, όπως οι μελιτζάνες, τα κολοκυθάκια και τα φασολάκια. Αλλά αν και είναι υγιεινά δεν είναι πάντα «αθώα». Είναι τα δημοφιλή λαδερά πιάτα της εποχής, που συχνά στις ταβέρνες έρχονται στο τραπέζι «πνιγμένα» στο λάδι και συνδυάζονται με πάνω από 1 φέτες ψωμί, ανεβάζοντας κατακόρυφα του υδατάνθρακες του γεύματος μας. Και όσο και αν το ελαιόλαδο θεωρείται ακρογωνιαίος λίθος της μεσογειακής διατροφής και απαραίτητο συστατικό για την μακροζωία, δεν αποτελεί άλλοθι για την ελεύθερη κατανάλωση τους αλλά καθαρή πηγή λιπαρών με περίπου 130 θερμίδες στη μία κουταλιά τη σούπας.

·         Τα λάϊτ παγωτά και οι γρανίτες: Αν και τα τελευταία χρόνια υπάρχουν πολλές επιλογές από τέτοια προϊόντα πρέπει να διαβάζουμε πολλά προσεχτικά τις ετικέτες. Έτσι, το «0%» δε σημαίνει πάντα «κατάλληλο για διαβητικούς» αφού πολλές φορές αναφέρεται στα λιπαρά και όχι στη ζάχαρη. Ακόμα 0+0% παγωτά συνεχίζουν να έχουν λιπαρά π.χ. στην επικάλυψη της σοκολάτας και κατά συνέπεια θέλουν προσοχή. Τέλος, η γρανίτες αν και έχουν λιγότερες θερμίδες από τα παγωτά αφού δεν περιέχουν λίπος, περιέχουν πολλή ζάχαρη και είναι ακατάλληλες για τα άτομα με διαβήτη.

·         Το κρύο τσάϊ: έχει γίνει η πιο δημοφιλής επιλογή για το σβήσιμο της δίψας, τα τελευταία χρόνια. Αλλά υπάρχουν πολλά και με διαφορετικές συνθέσεις. Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να επιζητούν όσα είναι «Χωρίς Ζάχαρη» και περιέχουν ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες, αποκλειστικά. Όσα έχουν ζάχαρη ή μειωμένη ζάχαρη και παράλληλα κάποια ύλη όπως ασπαρτάμη ή στέβια δεν είναι καλές επιλογές. 

·         Τα διάφορα προϊόντα με γλυκαντικές ύλες: Πάντα λέμε ότι αυτά τα προϊόντα διευρύνουν πλέον τις επιλογές των ατόμων με διαβήτη και ικανοποιούν επιτέλους την έμφυτη ανάγκη για τη γλυκιά γεύση. Απλά πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι το «Χωρίς Ζάχαρη» δεν σηαίνει αυτόματα και «Χωρίς υδατάνθρακες» αφού συνεχίζουν να περιέχουν άμυλο, γάλα και άλλες πηγές υδατανθράκων, που πρέπει να συνυπολογίζουμε.

·         Οι μεζέδες και οι ποικιλίες για ούζο ή μπύρα: Από διατροφικής πλευράς πιο επιβαρυντικά είναι τα τηγανητά, (πατάτες, κολοκυθάκια κροκέτες, τυροπιτάκια, καλαμαράκια, μαρίδα, αθερίνα, γαύρος και τηγανόψωμα), γιατί προσροφούν ελαιόλαδο κατά το τηγάνισμα οπότε πολλαπλασιάζεται η θερμιδική τους αξία ειδικά αν λόγω ταχύτητας στην εκτέλεση της παραγγελίας δεν μένουν να στραγγίξουν σε απορροφητικό χαρτί.  Όλα αυτά τα εδέσματα, αν και συνήθως βασίζονται σε πρωτεϊνικές πρώτες ύλες π.χ. ψάρι, τυρί ή άλλο, εντούτοις έχουν προσθήκη αμύλου από αλεύρι, πατάτα ή σφολιάτα τα οποία επηρεάζουν άμεσα και αρνητικά τα επίπεδα γλυκόζης.Για αυτό είναι σημαντικό να περιορίστε όσο μπορείτε την παραγγελία των ορεκτικών και να δώσετε βάρος στο βασικό γεύμα της επιλογής σας. Επίσης να αποφύγετε παναρισμένα και τηγανισμένα κρέατα ή λαχανικά, φαγητά με σάλτσες και αλοιφές με αμφίβολης ποιότητας μαγιονέζα, που μας προσφέρουν εύκολα μεγάλο φορτίο ενέργειας, και μας στερούν από την κατανάλωση μιας μερίδας φαγητού. Κροκέτες, παναρισμένα τρόφιμα, τηγανητά λαχανικά και πίτες κρύβουν πολλές θερμίδες και θέλουν προσοχή.

·         Τα κοκτέϊλ και κάποια ποτά της εποχής : Το αλκοόλ και κυρίως η μπύρα είναι μια κλασσική συνήθεια δίπλα στη θάλασσα ή στην βραδινή έξοδο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι ένα ποτήρι μπύρα, αν και έχει μόνο 5% αλκοόλ, περιέχει αρκετούς υδατάνθρακες (κριθάρι) οι οποίοι ανεβάζουν τη θερμιδική περιεκτικότητα της (ένα ποτήρι δίνει περίπου 150 θερμίδες) αλλά και τα επίπεδα γλυκόζης. Ένα ποτήρι παγωμένο κρασί είναι σίγουρα πιο ενδεδειγμένη επιλογή, ενώ γλυκά ποτά όπως το ούζο θέλει μεγάλη προσοχή. Εννοείται ότι πάντα η κατανάλως αλκοόλης πρέπει να γίνεται μαζί με φαγητό με γεμάτο στομάχι.

ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ¨ΓΛΥΚΕΙΑ ΖΩΗ”