0 Likes8,009 Views0
από τον Χ. Δημοσθενόπουλο*
Ο διαβήτης αποτελεί σίγουρα μία σύγχρονη επιδημία και μαζί με την παχυσαρκία (κάτω από τον κοινό όρο “diabesity”) την μεγαλύτερη απειλή για την υγεία των ανεπτυγμένων αλλά και των αναπτυσσόμενων χωρών. Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους. Ενώ το 2011 περίπου 366 εκατομμύρια άτομα είχαν διαβήτη, μέχρι το 2030 το νούμερο αυτό θα ανέβει στα 552 εκατομμύρια με επιπτώσεις κοινωνικές και οικονομικές.
Ο συνολικός αριθμός των ατόμων με ΣΔ2 αυξάνει σε όλες τις χώρες και υπολογίζεται ότι 80% των ατόμων με διαβήτη ζουν σε χώρες χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος. Ο μεγαλύτερος αριθμός των ατόμων με διαβήτη ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 40-59 ετών και συνδέεται με 4.6 εκατ. θανάτους το 2011. Εκτός όμως από το κόστος σε ζωές ο Διαβήτης οδήγησε σε 465 δις δολάρια σε έξοδα υγειονομικής περίθαλψης το 2011 με 11% αυτών των εξόδων να αφορούν ενήλικες (20-79 ετών).
Στη χώρα μας σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του 2002, το 8,2%, (700.000 άτομα) του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδος έπασχε από Διαβήτη Τύπου 2 ενώ το 2006 το ποσοστό έφτασε το 9,5% (800.000 άτομα). Οι άνδρες το 2002 κατείχαν ποσοστό με 8,5% του συνόλου, ενώ οι γυναίκες 7,8%, ενώ 4 χρόνια μετά οι γυναίκες είχαν ΣΔ2 σε ποσοστό 9,7%, ενώ οι άνδρες σε 9,3%. Παγκοσμίως τα νούμερα παρουσιάζουν αυξητικό ρυθμό τόσο σε ανεπτυγμένες χώρες όπως και σε αναπτυσσόμενες. Οι δέκα χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά ΣΔ σύμφωνα με έγκυρα στοιχεία από τον IDF είναι:
Θέση Νο 1. Κίνα: Περισσότερα από 92 εκατομμύρια ενήλικες στην Κίνα έχουν διαβήτη, και σχεδόν 150 εκατομμύρια έχουν πιθανότητες να εμφανίσουν. Η Ομοσπονδία υπολογίζει ότι μέχρι το 2030 πάνω από 435 εκατομμύρια Κινέζοι θα πάσχουν από διαβήτη. Με βάση τα ευρήματα, οι ερευνητές υπολογίζουν ότι περίπου 50 εκατομμύρια άνδρες και 42 εκατομμύρια γυναίκες πάσχουν από διαβήτη ή σχεδόν 1 στους 10 ενήλικες.
Θέση Νο 2 Ινδία: Η Ινδία θεωρείται πρωτεύουσα του διαβήτη στον κόσμο, σύμφωνα με το περιοδικό International Journal of Διαβήτη στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο αριθμός των διαβητικών ασθενών στην Ινδία υπερδιπλασιάστηκε από τα 19 εκατομμύρια το 1995 σε 40.900.000 το 2007 και αναμένεται να αυξηθεί σε 69,9 εκατομμύρια το 2025. Η υψηλή συχνότητα εμφάνισης διαβήτη στην Ινδία οφείλεται στην καθιστική ζωή, την έλλειψη σωματικής άσκησης, την παχυσαρκία, το στρες και τη δίαιτα πλούσιας σε λιπαρά, ζάχαρη και θερμίδες.
Θέση Νο 3 ΗΠΑ: Είναι σίγουρα η χώρα που περιμέναμε να δούμε στις πρώτες θέσεις, γνωρίζοντας τα υψηλά επίπεδα παχυσαρκίας αλλά και το γενικά ανθυγιεινό τρόπο ζωής και διατροφής του μέσου Αμερικάνου. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, 25,8 εκατομμύρια παιδιά και ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 8,3% του πληθυσμού έχουν διαβήτη, ενώ πάνω από 7 εκατ. άνθρωποι είναι αδιάγνωστοι και 79 εκατομμύρια έχουν ήδη συμπτώματα προδιαβήτη. Το 0,26% του συνόλου των ατόμων κάτω των 20 ετών έχουν διαβήτη τύπου 2 ενώ το 26,9% άνω των 65 ετών έχουν επίσης διαβήτη.
Θέση Νο 4 Ρωσία: Η Ρωσία, το 2011, βρισκόταν, σύμφωνα με τα στοιχεία του IDF, στην 4η θέση, με 12.6 εκ. άτομα με ΣΔ. Η αύξηση του οικονομικού επιπέδου σε πολλούς κατοίκους και η καλύτερη πρόσβαση σε συστήματα υγείας κατεβάζει τη Ρωσία στην 7η θέση, σύμφωνα με τους υπολογισμούς για το 2030.
Θέση Νο 5 Βραζιλία: Η Βραζιλία προβλέπεται να ανέβει στην 4η με 19.6, αμέσως μετά τις ΗΠΑ το 2030. Στη χώρα το 7.6% του πληθυσμού 30-69 ετών πάσχει από ΣΔ2, ενώ η έντονη βιομηχανοποίηση της χώρας, που έχει επίπτωση στον τρόπο ζωής και διατροφής και στην αυξανόμενη πορεία στη παχυσαρκίας στη χώρα, θα αυξήσει δραματικά το ποσοστό αυτό μέχρι το 2030.
Θέση Νο 6 Ιαπωνία: Η συχνότητα του διαβήτη αυξάνεται στην Ιαπωνία, και εκτιμάται ότι περισσότερα από 11 εκατομμύρια Ιάπωνες έχουν πλέον ΣΔ. Η αύξηση αυτή του διαβήτη είναι πιθανότατα αποτέλεσμα μιας σύνθετης αλληλεπίδρασης μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων ειδικών για την Ιαπωνία. Οι Ιάπωνες έχουν μια υψηλότερη επικράτηση συγκεκριμένων πολυμορφισμών σε τρία γονίδια που σχετίζονται με το μεταβολισμό των λιπιδίων και της γλυκόζης. Η αλληλεπίδραση μεταξύ των αλλαγών στον τρόπο ζωής και του γονότυπου μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αύξηση του επιπολασμού του διαβήτη και συναφών καρδιαγγειακών κινδύνων σε αυτόν τον πληθυσμό.
Θέση Νο 7 Μεξικό: Ο επιπολασμός του σακχαρώδη διαβήτη στο Μεξικό έχει αυξηθεί κατά 40% μέχρι το έτος 2012, σκοτώνοντας πάνω από 100.000 Μεξικανούς κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας του Μεξικού. Ο διαβήτης έχει καταστεί στη χώρα κύρια αιτία απώλεια άκρων και τύφλωσης στο Μεξικό. Είναι η πρώτη αιτία θανάτου και υπάρχει ένα συνεχώς αυξανόμενο κόστος για τη θεραπεία και φροντίδα για τα άτομα με διαβήτη.
Θέση Νο 8 Μπαγκλαντές: Περίπου 5,7 εκατομμύρια άνθρωποι στη χώρα υποφέρουν από την ασθένεια. Ο αριθμός των διαβητικών αυξάνεται ετησίως σε ποσοστό τρία τοις εκατό στη χώρα. Αν διατηρηθεί ο σημερινός ρυθμός, ο αριθμός των διαβητικών θα διπλασιαστεί σε 10,4 εκατομμύρια μέχρι το 2030.
Θέση Νο 9 Aίγυπτος: Στην Αίγυπτο, το 10,4% του ενήλικου πληθυσμού (ηλικίας 10 έως 79 ετών) έχει διαβήτη, με περίπου 7.3 εκ. άτομα με ΣΔ το 2012. Στην Αίγυπτο το 42% των ατόμων με διαβήτη έχουν ήδη εμπειρία ασθένειας των ματιών και 5 τοις εκατό είναι ήδη τυφλοί λόγω του διαβήτη.
Θέση Νο 10 Ινδονησία: Εκτιμάται ότι 12,4% ή ένας στους οκτώ κατοίκους της Τζακάρτα, πάσχει από την ασθένεια. Επίσης, ότι το 30% των νέων ενηλίκων είναι σε υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν ΣΔ. Μεγάλη μελέτη έδειξε επίσης ότι η Τζακάρτα είχε την υψηλότερη επικράτηση της παχυσαρκίας στη χώρα.
Η αλλαγή του συνολικού τρόπου ζωής, η καλύτερη διατροφή, από μικρή ηλικία, η επιστροφή στην πιο παραδοσιακή κουζίνα και στο φαγητό στο σπίτι, η συστηματικότερη άσκηση και η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να γίνουν βασικοί άξονες πολιτικής σε όλες της χώρες και προτεραιότητα για να σταματήσει η αλματώδης αύξηση της νόσου, με τις ολέθριες συνέπειες που ήδη έχει.
Στη χώρα μας σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του 2002, το 8,2%, (700.000 άτομα) του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδος έπασχε από Διαβήτη Τύπου 2 ενώ το 2006 το ποσοστό έφτασε το 9,5% (800.000 άτομα). Οι άνδρες το 2002 κατείχαν ποσοστό με 8,5% του συνόλου, ενώ οι γυναίκες 7,8%, ενώ 4 χρόνια μετά οι γυναίκες είχαν ΣΔ2 σε ποσοστό 9,7%, ενώ οι άνδρες σε 9,3%. Παγκοσμίως τα νούμερα παρουσιάζουν αυξητικό ρυθμό τόσο σε ανεπτυγμένες χώρες όπως και σε αναπτυσσόμενες. Οι δέκα χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά ΣΔ σύμφωνα με έγκυρα στοιχεία από τον IDF είναι:
Θέση Νο 1. Κίνα: Περισσότερα από 92 εκατομμύρια ενήλικες στην Κίνα έχουν διαβήτη, και σχεδόν 150 εκατομμύρια έχουν πιθανότητες να εμφανίσουν. Η Ομοσπονδία υπολογίζει ότι μέχρι το 2030 πάνω από 435 εκατομμύρια Κινέζοι θα πάσχουν από διαβήτη. Με βάση τα ευρήματα, οι ερευνητές υπολογίζουν ότι περίπου 50 εκατομμύρια άνδρες και 42 εκατομμύρια γυναίκες πάσχουν από διαβήτη ή σχεδόν 1 στους 10 ενήλικες.
Θέση Νο 2 Ινδία: Η Ινδία θεωρείται πρωτεύουσα του διαβήτη στον κόσμο, σύμφωνα με το περιοδικό International Journal of Διαβήτη στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο αριθμός των διαβητικών ασθενών στην Ινδία υπερδιπλασιάστηκε από τα 19 εκατομμύρια το 1995 σε 40.900.000 το 2007 και αναμένεται να αυξηθεί σε 69,9 εκατομμύρια το 2025. Η υψηλή συχνότητα εμφάνισης διαβήτη στην Ινδία οφείλεται στην καθιστική ζωή, την έλλειψη σωματικής άσκησης, την παχυσαρκία, το στρες και τη δίαιτα πλούσιας σε λιπαρά, ζάχαρη και θερμίδες.
Θέση Νο 3 ΗΠΑ: Είναι σίγουρα η χώρα που περιμέναμε να δούμε στις πρώτες θέσεις, γνωρίζοντας τα υψηλά επίπεδα παχυσαρκίας αλλά και το γενικά ανθυγιεινό τρόπο ζωής και διατροφής του μέσου Αμερικάνου. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, 25,8 εκατομμύρια παιδιά και ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 8,3% του πληθυσμού έχουν διαβήτη, ενώ πάνω από 7 εκατ. άνθρωποι είναι αδιάγνωστοι και 79 εκατομμύρια έχουν ήδη συμπτώματα προδιαβήτη. Το 0,26% του συνόλου των ατόμων κάτω των 20 ετών έχουν διαβήτη τύπου 2 ενώ το 26,9% άνω των 65 ετών έχουν επίσης διαβήτη.
Θέση Νο 4 Ρωσία: Η Ρωσία, το 2011, βρισκόταν, σύμφωνα με τα στοιχεία του IDF, στην 4η θέση, με 12.6 εκ. άτομα με ΣΔ. Η αύξηση του οικονομικού επιπέδου σε πολλούς κατοίκους και η καλύτερη πρόσβαση σε συστήματα υγείας κατεβάζει τη Ρωσία στην 7η θέση, σύμφωνα με τους υπολογισμούς για το 2030.
Θέση Νο 5 Βραζιλία: Η Βραζιλία προβλέπεται να ανέβει στην 4η με 19.6, αμέσως μετά τις ΗΠΑ το 2030. Στη χώρα το 7.6% του πληθυσμού 30-69 ετών πάσχει από ΣΔ2, ενώ η έντονη βιομηχανοποίηση της χώρας, που έχει επίπτωση στον τρόπο ζωής και διατροφής και στην αυξανόμενη πορεία στη παχυσαρκίας στη χώρα, θα αυξήσει δραματικά το ποσοστό αυτό μέχρι το 2030.
Θέση Νο 6 Ιαπωνία: Η συχνότητα του διαβήτη αυξάνεται στην Ιαπωνία, και εκτιμάται ότι περισσότερα από 11 εκατομμύρια Ιάπωνες έχουν πλέον ΣΔ. Η αύξηση αυτή του διαβήτη είναι πιθανότατα αποτέλεσμα μιας σύνθετης αλληλεπίδρασης μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων ειδικών για την Ιαπωνία. Οι Ιάπωνες έχουν μια υψηλότερη επικράτηση συγκεκριμένων πολυμορφισμών σε τρία γονίδια που σχετίζονται με το μεταβολισμό των λιπιδίων και της γλυκόζης. Η αλληλεπίδραση μεταξύ των αλλαγών στον τρόπο ζωής και του γονότυπου μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αύξηση του επιπολασμού του διαβήτη και συναφών καρδιαγγειακών κινδύνων σε αυτόν τον πληθυσμό.
Θέση Νο 7 Μεξικό: Ο επιπολασμός του σακχαρώδη διαβήτη στο Μεξικό έχει αυξηθεί κατά 40% μέχρι το έτος 2012, σκοτώνοντας πάνω από 100.000 Μεξικανούς κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας του Μεξικού. Ο διαβήτης έχει καταστεί στη χώρα κύρια αιτία απώλεια άκρων και τύφλωσης στο Μεξικό. Είναι η πρώτη αιτία θανάτου και υπάρχει ένα συνεχώς αυξανόμενο κόστος για τη θεραπεία και φροντίδα για τα άτομα με διαβήτη.
Θέση Νο 8 Μπαγκλαντές: Περίπου 5,7 εκατομμύρια άνθρωποι στη χώρα υποφέρουν από την ασθένεια. Ο αριθμός των διαβητικών αυξάνεται ετησίως σε ποσοστό τρία τοις εκατό στη χώρα. Αν διατηρηθεί ο σημερινός ρυθμός, ο αριθμός των διαβητικών θα διπλασιαστεί σε 10,4 εκατομμύρια μέχρι το 2030.
Θέση Νο 9 Aίγυπτος: Στην Αίγυπτο, το 10,4% του ενήλικου πληθυσμού (ηλικίας 10 έως 79 ετών) έχει διαβήτη, με περίπου 7.3 εκ. άτομα με ΣΔ το 2012. Στην Αίγυπτο το 42% των ατόμων με διαβήτη έχουν ήδη εμπειρία ασθένειας των ματιών και 5 τοις εκατό είναι ήδη τυφλοί λόγω του διαβήτη.
Θέση Νο 10 Ινδονησία: Εκτιμάται ότι 12,4% ή ένας στους οκτώ κατοίκους της Τζακάρτα, πάσχει από την ασθένεια. Επίσης, ότι το 30% των νέων ενηλίκων είναι σε υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν ΣΔ. Μεγάλη μελέτη έδειξε επίσης ότι η Τζακάρτα είχε την υψηλότερη επικράτηση της παχυσαρκίας στη χώρα.
Η αλλαγή του συνολικού τρόπου ζωής, η καλύτερη διατροφή, από μικρή ηλικία, η επιστροφή στην πιο παραδοσιακή κουζίνα και στο φαγητό στο σπίτι, η συστηματικότερη άσκηση και η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να γίνουν βασικοί άξονες πολιτικής σε όλες της χώρες και προτεραιότητα για να σταματήσει η αλματώδης αύξηση της νόσου, με τις ολέθριες συνέπειες που ήδη έχει.
*Χάρης Δημοσθενόπουλος, MMedSci.SRD, Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος
