Γράφει o
Χάρης Δημοσθενόπουλος,M MedSci. SRD
Κλινικός Διαιτολόγος – Βιολόγος
Σύμφωνα με όλες τις κατευθυντήριες οδηγίες, τόσο η αερόβια άσκηση, όσο και η προπόνηση αντίστασης συνίστανται για άτομα που ζουν με διαβήτη. Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη, μείωση ή την επιβράδυνση πολλών από τις επιπλοκές που σχετίζονται με το διαβήτη.
Σύμφωνα με οργανισμούς όπως η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία, η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία και άλλες, τα άτομα που ζουν με διαβήτη θα πρέπει να στοχεύουν σε 30 λεπτά μέτριας έως έντονης έντασης αερόβια άσκηση, τουλάχιστον 5 ημέρες την εβδομάδα ή, συνολικά, 150 λεπτά την εβδομάδα. Τα άτομα που ζουν με διαβήτη είναι γενικά σημαντικό να ασκούνται για τουλάχιστον 3 ημέρες κατά τη διάρκεια της εβδομάδας και να προσπαθούν να μην έχουν πάνω από 2 ημέρες στη σειρά χωρίς άσκηση.
Τα οφέλη της αερόβιας άσκησης για τα άτομα με διαβήτη μπορεί να περιλαμβάνουν τα παρακάτω: βοηθάει το σώμα να χρησιμοποιήσει καλύτερα την ινσουλίνη, συμβάλλει στη βελτίωση του ελέγχου αίματος του σακχάρου, καθιστά την καρδιά και τα οστά ισχυρά, προσφέρει ανακούφιση του στρες, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, μειώνει τον κίνδυνο για καρδιακή νόσο και βέβαια οδηγεί σε βελτίωση του ΔΜΣ και στη ρύθμιση ενός ιδανικού βάρους.
Αερόβια άσκηση
Για τα άτομα με διαβήτη συνιστάται μέτριας ή έντονης έντασης αερόβια άσκηση, διάρκειας τουλάχιστον 30 λεπτών την ημέρα (συνεχώς ή διακεκομμένα σε δεκάλεπτες ή δεκαπεντάλεπτες περιόδους), το λιγότερο 5 φορές την εβδομάδα. Αντί αυτής μπορεί να γίνεται έντονη άσκηση διάρκειας 75-90 λεπτών την εβδομάδα. Η άσκηση πρέπει να γίνεται τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα, με μεσοδιαστήματα όχι πέρα των 2 ημερών χωρίς άσκηση.
Αναερόβια άσκηση
Οι ασθενείς πρέπει να ενθαρρύνονται (εφόσον δεν υπάρχουν αντενδείξεις) να εκτελούν ασκήσεις εκγύμνασης διαφόρων μυϊκών ομάδων 2-3 φορές την εβδομάδα. Κατά την ημέρα της άσκησης επιλέγονται 8-10 ομάδες μυών και εκτελούνται 8-10 συσπάσεις ανά μυϊκή ομάδα με διάλειμμα ενός λεπτού από ομάδα σε ομάδα. Η όλη ως άνω διαδικασία επαναλαμβάνεται 2-3 φορές, με ενδιάμεσο διάλειμμα 3-5 λεπτά.
Πώς ο διαβήτης τύπου 1 επηρεάζει τις στρατηγικές αθλητικής διατροφής;
Οι γενικές στρατηγικές αθλητικής διατροφής είναι ίδιες για τον άνθρωπο που ζει με διαβήτη και το μη αθλητή και, αν τηρηθούν κάποιες βασικές αρχές, ο διαβητικός αθλούμενος δε θα έχει κανένα πρόβλημα. Ωστόσο, η διαχείριση του διαβητικού αθλητή απαιτεί δέσμευση για δοκιμή διαφορετικών συνδυασμών τροφίμων και υγρών πριν, μετά και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Είναι αδύνατο όμως να υπάρξει ένα ενιαίο σύνολο κατευθυντήριων γραμμών που θα ταιριάζουν σε όλα τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και γι’ αυτό θα χρειαστεί να δουλέψουν με τον διαβητολόγο και τον αθλητικό διαιτολόγο για να βρουν το καλύτερο σχήμα χορήγησης ινσουλίνης, σε συνδυασμό με την διατροφή και την άσκηση.
O έλεγχος της γλυκόζης αίματος σε αθλητές με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 είναι συνήθως καλύτερος όταν η άσκηση και οι διατροφικές συνήθειες, συμπεριλαμβανομένων των γευμάτων και των σνακ, έχουν σωστή αντιστοιχία, ώστε να προσλαμβάνουν τους υδατάνθρακες όπως και όταν πρέπει και οι δόσεις ινσουλίνης προσαρμόζονται κατάλληλα, πάντα σε σχέση με τα επίπεδα γλυκόζης πριν και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Σε γενικές γραμμές, οι αθλητές με διαβήτη έχουν τις ίδιες διατροφικές απαιτήσεις με τους αθλητές χωρίς την νόσο και συμπεριλαμβάνουν άφθονα λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ψωμί, δημητριακά και μέτριες ποσότητες ψαριού, κρέατος, πουλερικά, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα. Επίσης περιλαμβάνουν μικρότερες ποσότητες ραφιναρισμένης ζάχαρης, αλκοόλ και τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος.
Επίσης, οι ανάγκες για ενέργεια, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπος έχουν ως εξής:
Διατροφικές ανάγκες στον αθλούμενο με ΣΔτ1
Οι αθλητές με διαβήτη τύπου 1 πρέπει να καταναλώνουν αρκετά τρόφιμα για πρόσληψη ενέργειας, προκειμένου να παραμείνουν υγιείς, να διατηρήσουν ένα επιθυμητό σωματικό βάρος και να προπονηθούν/ αγωνιστούν αποτελεσματικά. Αυτό περιλαμβάνει τις κατάλληλες προσαρμογές, όταν η ένταση ή /και η διάρκεια της άσκησης αλλάζει.
Η πρωτεϊνική πρόσληψη, τόσο για αθλητές -αντοχής όσο και αντίστασης- με διαβήτη πρέπει να κυμαίνεται στα 1.2 – 1.7 γραμμάρια /kg. Όσον αφορά το λίπος, μπορεί να προέρχεται από υγιεινές διαιτητικές πηγές λίπους ( μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών), όπως τα φυτικά έλαια, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και το αβοκάντο. Τέλος, οι υδατάνθρακες πρέπει να κυμαίνονται στα 1,0-1,5 g ΥΔ/ χιλιόγραμμο μάζας σώματος/ ώρα περισσότερο έντονης άσκησης ή μακράς διάρκειας, όταν τα επίπεδα ινσουλίνης είναι υψηλά, ή στην περίπτωση που οι δόσεις ινσουλίνης πριν από την άσκηση δεν έχουν μειωθεί. Γεύματα με υψηλό περιεχόμενο ΥΔ πρέπει να καταναλώνονται αμέσως μετά την άσκηση, λαμβάνοντας υπόψη την περίοδο αυξημένης ευαισθησίας στην ινσουλίνη, για να επιτραπεί η ανάπλαση του γλυκογόνου και να περιοριστεί η πιθανότητα υπογλυκαιμίας μετά την άσκηση.
ΠΗΓΗ:
Robertson K, Riddell MC, Guinhouya BC, et al. ISPAD Clinical Practice Consensus Guidelines 2014. Exercise in children and adolescents with diabetes. Pediatr Diabetes 2014; 15 Suppl 20:203.
