Η σωστή διατροφή στη σχολική ηλικία

Ο κυριότερες διατροφικές διαταραχές που συνδέονται με τη διατροφή των παιδιών της σχολικής ηλικίας είναι: η κακή θρέψη, η παχυσαρκία, η ραχίτιδα, η αναιμία, η τερηδόνα των δοντιών, η υπερκινητικότητα, η ανεπάρκεια του ψευδαργύρου και του ιωδίου.

Διαταραχές

Η κακή θρέψη και η παχυσαρκία συνδέονται κυρίως με το κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο της οικογένειας και την ποσότητα και ποιότητα της προσφερόμενης τροφής στα παιδιά, αλλά βέβαια έχουν άμεση σχέση και με την προσοχή που δίνεται-ή δεν δίνεται- από τους γονείς στη διατροφή των παιδιών τους.

Η περιορισμένη παρασκευή φαγητού στο σπίτι και η εύκολη λύση του φαγητού «απ’ έξω» σαφώς διαμορφώνει λανθασμένες διατροφικές συνήθειες και φορτώνει τα παιδιά με κακής ποιότητας θερμίδες, τονίζει ο κ. Δημοσθενόπουλος.

Η ραχίτιδα εμφανίζει αυξημένη συχνότητα στα παιδιά κατά τη σχολική ηλικία και συνδέεται με τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D, η έλλειψη ψευδαργύρου μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση της ανάπτυξης και αναιμία ενώ η έλλειψη του ιωδίου είναι συχνότερη στα παιδιά κατά τη διάρκεια της εφηβείας.

Η αναιμία είναι πιο συχνή στα παιδιά αυτής της ηλικίας αλλά και στις εφήβους, και τα αίτια είναι πολλά. Αρχικά, τροφές που προσφέρουν υψηλό ποσοστό σιδήρου, όπως το συκώτι, δεν είναι πολύ δημοφιλείς στα παιδιά, τα όσπρια και τα πλήρη δημητριακά επίσης δεν τους αρέσουν, ενώ το μοσχαρίσιο κρέας έχει περιοριστεί λόγω της νόσου των τρελών αγελάδων.

Ακόμα, φρούτα και φρέσκα λαχανικά που λόγω της βιταμίνης C βοηθούν στην υψηλότερη απορρόφηση του σιδήρου, δεν αποτελούν τις πρώτες επιλογές των παιδιών, σημειώνει ο κ. Δημοσθενόπουλος. Επειδή ο σίδηρος παίζει σημαντικό ρόλο στην αποδοτικότητα του παιδιού, θα πρέπει οι γονείς να είναι ιδιαίτερα προσεχτικοί.

Η τερηδόνα, που εμφανίζεται κυρίως σε αυτή την ηλικία αλλά μπορεί και να προϋπάρχει, είναι αποτέλεσμα της μεγάλης κατανάλωσης γλυκών, αναψυκτικών, καθώς και της προσθήκης ζάχαρης στο γάλα.

Τέλος, η υπερκινητικότητα ή αλλιώς το σύνδρομο του υπερδραστήριου παιδιού, που εμφανίζεται σε αυτές τις ηλικίες, είναι μια σύνθετη κατάσταση που συνοδεύεται από πονοκεφάλους και άλλα συμπτώματα. Η κατάσταση αυτή απαιτεί μία προσεγμένη δίατα, όχι ακόμα πλήρως τεκμηριωμένη, που όμως να είναι φτωχή σε συντηρητικά, φυτικές χρωστικές ουσίες και με υψηλή κατανάλωση απλών υδατανθράκων.

Τι πρέπει λοιπόν να προσέξει ο γονέας ενός παιδιού που ξεκινάει σε λίγες μέρες το σχολείο. Το πρώτο βήμα είναι η παροχή ενός καλού πρωινού.

Το πρωινό είναι ένα σημαντικότατο γεύμα, τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες, που δυστυχώς πολύ συχνά αμελούμε. Και δεν είναι μόνον οι ενήλικοι που ξεκινούν την ημέρα τους μόνο με ένα καφέ ή ένα άλλο απλό ρόφημα, αλλά και τα παιδιά που ακολουθούν δυστυχώς το λανθασμένο παράδειγμα των δικών τους.

Το πρωινό είναι απαραίτητο για τα παιδιά, ειδικά κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, γιατί είναι το γεύμα που θα δώσει όλη την απαραίτητη ενέργεια στο παιδί, στο ξεκίνημα της ημέρας, τόσο για την πνευματική όσο και για τη σωματική του δραστηριότητα.

Ετσι, ένα πρωινό που θα περιλαμβάνει γάλα, δημητριακά πρωινού ή ψωμί, κάποιο φρούτο, μέλι θα εφοδιάσει τον παιδικό οργανισμό τόσο με απλούς υδατάνθρακες που θα δώσουν μία τονωτική «ένεση» ενέργειας στο παιδί όσο και με πρωτεΐνες, που θα του προσφέρουν μεγαλύτερης διάρκειας ενέργεια.

Με αυτό τον τρόπο θα μπορεί το παιδί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των μαθημάτων του και εν γένει στις πνευματικές απαιτήσεις του σχολείου, κάτι που ασφαλώς δεν μπορεί να κάνει ένα τυποποιημένο κρουασάν ή μια λιπαρή τυρόπιτα.

Ερευνες έδειξαν ότι όταν τα παιδιά είχαν πάρει ένα καλό πρωινό λίγο πριν πάνε στο σχολείο είχαν πολύ καλύτερα αποτελέσματα σε τεστ και εξετάσεις από όσα πήγαν νηστικά.

Αρα, είναι φανερό ότι οι γονείς θα πρέπει να φροντίζουν έτσι ώστε καθημερινά τα παιδιά τους να έχουν ένα καλό πρωινό, και να μην περιορίζονται στο να δίνουν χαρτζιλίκι γι’ αυτό το λόγο, μια και αυτό θα ξοδευτεί σε λάθος τροφές του κυλικείου ή και του περιπτέρου.

Επίσημες στατιστικές έχουν δείξει ότι το ημερήσιο χαρτζιλίκι ξοδεύεται κυρίως σε φαγητά τύπου «fast food», σε αναψυκτικά και σνακ όπως γαριδάκια και πατατάκια, που είναι υψηλά σε χημικά πρόσθετα τύπου Ε, με διάφορες δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία, σε κορεσμένα και τρανς λιπαρά, καθώς και σε ζάχαρη. Ακόμα θα πρέπει να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους για τις επιλογές που μπορεί να έχουν στα φαγητά έξω από το σπίτι.

Πέρα από το πρωινό, επισημαίνει ο κ. Δημοσθενόπουλος, θα πρέπει η διατροφή του παιδιού να περιλαμβάνει τρόφιμα από όλες τις ομάδες και να μην αποκλείονται τροφές, όπως π.χ. όσπρια, λαχανικά, ψάρι.

Στο τραπέζι

Απ’ το τραπέζι, στο σπίτι δεν πρέπει να λείπει:

* το κόκκινο κρέας και το κοτόπουλο, που παρέχουν τις πρωτεΐνες, το σίδηρο και τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β,

* τα φρούτα, οι φρέσκοι χυμοί και τα λαχανικά για τη βιταμίνη C, τις υπόλοιπες αντιοξειδωτικές ουσίες και τις φυτικές ίνες,

* τα γαλακτοκομικά και το τυρί, που προσφέρουν το ασβέστιο, το φώσφορο και άλλα μεταλλικά στοιχεία, πέρα από τις πρωτεΐνες,

* το αβγό,

* το ψωμί και τα όσπρια για την ενέργεια και τις φυτικές ίνες,

* το ψάρι για το ιώδιο και το φώσφορο και

* το ελαιόλαδο ως βασική πηγή λίπους.

Ενα ημερήσιο πρόγραμμα τριών γευμάτων με ενδιάμεσα σπιτικά σνακ, ανάλογα με τις ανάγκες και την καθημερινή δραστηριότητα του παιδιού, θα συμβάλει σίγουρα στην καλύτερη σωματική και πνευματική ανάπτυξη του παιδιού, καταλήγει ο κ. Δημοσθενόπουλος και θα το βοηθήσει στο να έχει καλύτερη απόδοση στο σχολείο, και μεγαλύτερες αντοχές στο βαρύ πρόγραμμα του ερχόμενου σχολικού έτους.