0 Likes1,173 Views0
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι συνένζυμα, δηλαδή τις χρειάζονται τα ένζυμα για να επιτελέσουν πολλές βιοχημικές λειτουργίες. (Τα ένζυμα είναι πρωτεΐνες που επισπεύδουν τις βιοχημικές αντιδράσεις.) Η βιταμίνη Β1 (θειαμίνη) είναι απαραίτητη για την παραγωγή ενέργειας και τη μεταβίβαση σημάτων προς τα νεύρα. Βοηθά επίσης στην προστασία από τις βλάβες που προκαλούνται από το αλκοόλ. Οι βιταμίνες Β2 (ριβοφλαμίνη), Β3 (νιασίνη) και Β6 (πυριδιξίνη) ρυθμίζουν τη σύνθεση αρκετών ορμονών.
Η βιταμίνη Β12 (κοβαλαμίνη) και το φολικό οξύ (ή φυλλικό οξύ, που αποτελεί επίσης βιταμίνη του συμπλέγματος Β) διατηρούν την υγεία των νευρικών κυττάρων και είναι απαραίτητα για το σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων και του DNA. Το σώμα χρειάζεται επίσης τις βιταμίνες B12, Β6 και το φολικό οξύ για να απαλλαγεί από μια ουσία που ονομάζεται ομοκυστεΐνη. Η ομοκυστεΐνη, που είναι παράγωγο της μεθειονίνης, ενός αμινοξέος που βρίσκεται κυρίως στα ζωικά προϊόντα, μπορεί να συσσωρευθεί στο αίμα και έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Το 21% των γυναικών που είχαν καθ’ έξιν ανεξήγητες αποβολές είχαν αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης, όπως επίσης και οι μητέρες βρεφών που γεννήθηκαν με ανωμαλίες. Το φολικό οξύ, που είναι γνωστό ότι μειώνει τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης, μειώνει θεαματικά το ποσοστό των ανωμαλιών, αλλά πρέπει να λαμβάνεται από πολύ νωρίς στη διάρκεια της εγκυμοσύνης για να είναι αποτελεσματικό. Η βιταμίνη Β12 μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα. Δυστυχώς, δεν είναι πολλοί αυτοί που καταναλώνουν αρκετά φρέσκα φρούτα και λαχανικά, που αποτελούν τις διατροφικές πηγές του φολικού οξέος. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το 13%-15% των γυναικών ηλικίας 20-44 ετών εμφάνισαν ενδείξεις έλλειψης φολικού οξέος στις ΗΠΑ.
Τα συμπληρώματα μπορούν να βοηθήσουν να αντισταθμιστεί η έλλειψη αυτή. Σε μια μελέτη, η προσθήκη φολικού οξέος, βιταμίνης Β6 και βιταμίνης Β12 στο διαιτολόγιο 22 ανδρών μείωσε τα επίπεδα ομοκυστεΐνης τους κατά περισσότερο από 50%. Μερικοί από τους άνδρες αυτούς κατάφεραν στη συνέχεια να διατηρήσουν τα επίπεδα ομοκυστεΐνης τους χαμηλά μόνο με τη δίαιτα, ενώ σε άλλους, η ομοκυστεΐνη επανήλθε στα προηγούμενα επίπεδα της.
Κάθε άνδρας, γυναίκα ή έμβρυο πρέπει να προσλαμβάνει καθημερινά φολικό οξύ. Εκτός από το ότι μειώνει τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης και τα ποσοστά εμφάνισης δισχιδούς ράχης, μπορεί επίσης να μειώνει και τα ποσοστά καρδιαγγειακών παθήσεων, καρκίνου του εντέρου και καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Η προτεινόμενη δοσολογία των δισκίων φολικού οξέος είναι σήμερα 800 μικρογραμμάρια (ένα μικρογραμμάριο είναι ένα χιλιοστό του μιλιγκράμ). Δοσολογίες του ενός μιλιγκράμ ή περισσότερο διατίθενται μόνο με ιατρική συνταγή, ακόμα και όταν πρόκειται για την πρότυπη χορήγηση βιταμινών κατά την προγεννητική περίοδο. Το σκεπτικό του περιορισμού που είναι ότι δοσολογία μεγαλύτερη από ένα μιλιγκράμ δεν θα επέτρεπε σε μια συγκεκριμένη εξέταση αίματος να ανιχνεύσει την κακοήθη αναιμία, που προκαλείται από έλλειψη είτε φολικού οξέος είτε βιταμίνης Β12. Αν ένα άτομο που πάσχει από κακοήθη αναιμία οφειλόμενη σε έλλειψη βιταμίνης Β12 πάρει μια μεγάλη δόση φολικού οξέος, η εξέταση αίματος για αναιμία δεν θα ανιχνεύσει την έλλειψη βιταμίνης Β12.
Υπάρχουν κάποια στοιχεία που δείχνουν ότι το φολικό οξύ μπορεί να διακυβεύσει την αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων, στα οποία περιλαμβάνονται η μεθοτρεξάτη, η κολχικίνη, η τριμεθοπρίμη και η φαινυτοΐνη. Οι εξαιρετικά υψηλές δόσεις είναι δυνατό να παρέμβουν στο μεταβολισμό του ψευδαργύρου, αλλά οι σχετικές μελέτες εμφανίζουν αλληλοσυγκρουόμενα αποτελέσματα. Υπάρχουν αρκετές αναφορές περιπτώσεων υπερευαισθησίας στο φολικό οξύ σε δοσολογίες από ένα έως δέκα μιλιγκράμ, αλλά οι αναφορές αυτές είναι πολύ σπάνιες και μπορεί να οφείλονται σε άλλα συστατικά που περιέχουν τα συμπληρώματα.
Η υψηλή πρόσληψη φολικού οξέος μέσω της διατροφής (πρόκειται για τη φυσική μορφή στην οποία απαντάται το φολικό οξύ) προστατεύει από τους πολύποδες, μια προκαρκινική κατάσταση που είναι δυνατό να καταλήξει σε καρκίνο του εντέρου. Η χαμηλή πρόσληψη φολικού οξέος αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για μια άλλη προκαρκινική κατάσταση, που ονομάζεται τραχηλική δυσπλασία. (Παρότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προκαλείται από ένα σεξουαλικά μεταδιδόμενο ιό, η έλλειψη του φολικού οξέος φαίνεται ότι αποτελεί παράγοντα που συντελεί επίσης.) Το φολινικό οξύ, ένας τύπος φολικού οξέος, έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στη θεραπεία ενός τύπου ανδρικής στειρότητας που ονομάζεται ιδιοπαθές σύνδρομο των σφαιρικών κυττάρων.
Το φολικό οξύ και η βιταμίνη Β12 συχνά δρουν μαζί. Μια μικρή, αλλά ενδιαφέρουσα, μη ελεγχόμενη μελέτη της λεύκης (μιας δερματικής πάθησης που χαρακτηρίζεται από λευκής απόχρωσης, μη μελαγχρωσμένες περιοχές περιβαλλόμενες από υπερμελαγχρωσμένα όρια), που πραγματοποιήθηκε στην Αργεντινή, διαπίστωσε ότι η συμπληρωματική χορήγηση σε οκτώ άτομα φολικού οξέος, βιταμίνης Β12 και βιταμίνης C είχε ως αποτέλεσμα αξιόλογη αναμελάγχρωση.
Η βιταμίνη Β12 μπορεί να έχει και άλλες χρήσεις. Σε μια μελέτη στρατιωτικού προσωπικού, στα μισά περίπου άτομα που είχαν εμβοή (κουδούνισμα στα αυτιά) και απώλεια της ακοής οφειλόμενη στο θόρυβο, διαπιστώθηκε έλλειψη βιταμίνης Β12. Και σε μια σειρά περιπτώσεων πέντε ασθματικοί παιδιών ευαίσθητων στα θειώδη άλατα, διαπιστώθηκε ότι η βιταμίνη Β12 εμπόδισε την εκδήλωση ασθματικού επεισοδίου στα τέσσερα από αυτά.
Επειδή η νιασίνη (βιταμίνη Β3) μειώνει τα τριγλυκερίδια και την LDL (τις λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας, δηλαδή την “κακή” χοληστερόλη) και αυξάνει την HDL (τις λιποπρω-τεΐνες υψηλής πυκνότητας, δηλαδή την “καλή” χοληστερόλη), μερικές φορές χρησιμοποιείται στη συμβατική ιατρική για τους λόγους αυτούς. Σε μια μελέτη 124 ατόμων με διαλείπουσα χωλότητα το 72% όσων πήραν νικοτινική ινοσιτόλη, ένα παράγωγο της νια-σίνης, ανέφεραν βελτίωση, σε σύγκριση με το 45% των ατόμων που πήραν placebo.
Δυστυχώς, η νιασίνη είναι η βιταμίνη του συμπλέγματος Β με τις περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες, τόσο ασήμαντες όσο και σοβαρές. Εκτός από το ότι προκαλεί ερυθρότητα στο πρόσωπο, ναυτία, διάρροια, πονοκέφαλο και κόπωση, μπορεί επίσης να αποβεί τοξική για το συκώτι, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιείται σε μορφή σκευάσματος παρατεταμένης απελευθέρωσης. Μια μελέτη διαπίστωσε σημεία ηπατικής τοξικότητας στο 50% των ατόμων που έπαιρναν νιασίνη σε μορφή σκευάσματος παρατεταμένης απελευθέρωσης, αλλά δεν διαπιστώθηκε κανένα τέτοιο σημείο σε όσους έπαιρναν νιασίνη σε μορφή άμεσης απελευθέρωσης.
Σε μια μελέτη 59 εγκύων γυναικών, η βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη) ήταν αποτελεσματικότερη από το placebo στη μείωση της σοβαρής ναυτίας και των εμέτων που οφείλονταν στην εγκυμοσύνη (δεν διαπιστώθηκαν καθόλου διαφορές στη ναυτία ήπιας έως μέτριας μορφής). Αυτό είναι ενδιαφέρον, επειδή το μόνο φάρμακο που έχει ποτέ εγκριθεί από τον FDA για το πρόβλημα αυτό ήταν το Bendectin, ένα μίγμα βιταμίνης Β6 και ενός φαρμάκου που ονομάζεται δοξυλαμίνη. Η παρασκευάστρια εταιρία απέσυρε αργότερα το Bendectin από την αγορά επειδή υποβλήθηκαν εναντίον της αγωγές.
Η βιταμίνη Β6 -που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της πρωινής ναυτίας από το 1942- μπορεί να ήταν το δραστικό συστατικό του Bendectin και δεν έχει ποτέ θεωρηθεί υπεύθυνη για συγγενείς διαμαρτίες μόνη της. Ωστόσο, η λήψη ημερήσιας δοσολογίας μεγαλύτερης των 100 mg Β6 μπορεί να προκαλέσει αϋπνία ή άλλα προβλήματα.
