Πώς λειτουργεί για εσάς το φαγητό; Ως αντικαταθλιπτικό που καλύπτει τα κενά, ως μία ενασχόληση που σας κάνει να μασουλάτε όλη μέρα ή ως στήριγμα όταν η αυτοπεποίθηση σας εγκαταλείπει; Επιλέξτε ποιο προφίλ σάς ταιριάζει, ώστε ανάλογα να ξαναβρείτε τη σιλουέτα σας, χωρίς να την επηρεάζει η ψυχολογία σας. Τρώτε για να ξεχάσετε;
Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα δυνατό συναίσθημα (π.χ. έναν καβγά, πολλή δουλειά, μια μετακόμιση), ο καθένας αντιδρά διαφορετικά σε σχέση με το φαγητό. Άλλοι σταματάμε τελείως να τρώμε και άλλοι πέφτουμε με τα μούτρα στις λιχουδιές. Αν και δεν υπάρχει κανόνας για το πώς θα αντιδράσουμε τελικά, οι ειδικοί εξηγούν ότι συνήθως όσοι τρώμε φυσιολογικά χάνουμε την όρεξή μας όταν έχουμε άγχος, ενώ αντίθετα όσοι προσέχουμε τη διατροφή μας τείνουμε να αφηνόμαστε στις παρασπονδίες όταν πιεζόμαστε. Γιατί; Επειδή, μέσω της τροφής, νιώθουμε ανακούφιση. Απώτερος στόχος μας, ακόμα κι αν δεν το αντιλαμβανόμαστε, είναι να αυξήσουμε τη σεροτονίνη, που μας βελτιώνει τη διάθεση. Πώς; Με τα γλυκά και κυρίως τη σοκολάτα, που έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν την παραγωγή της τρυπτοφάνης (αμινοξύ που παίζει καταλυτικό ρόλο στη σύνθεση της σεροτονίνης) και έμμεσα να μας φτιάχνουν τη διάθεση. Έτσι ξεκινά ο φαύλος κύκλος: Τρώμε, νιώθουμε καλύτερα, πολύ σύντομα όμως το άγχος μάς ξανακατακλύζει και στρεφόμαστε ξανά στο φαγητό.
Το στρες αυξάνει το λίπος
Τόσο η ινσουλίνη, η ορμόνη που «καίει» τη γλυκόζη που καταναλώνουμε, όσο και η κορτιζόλη, η ορμόνη που μας κατακλύζει όταν αγχωνόμαστε, ευνοούν την εναπόθεση του λίπους. Πώς; Όταν καταναλώνουμε περισσότερη γλυκόζη από αυτήν που χρειαζόμαστε, η ινσουλίνη τη μετατρέπει σε λίπος, κυρίως στην περιοχή της κοιλιάς και των γλουτών. Η μεγάλη παραγωγή της κορτιζόλης, επίσης, ευνοεί τη συσσώρευση του λίπους στην κοιλιά.
1. Νιώθετε άσχημα, ίσως εξαιτίας προβλημάτων στη δουλειά, στο σπίτι ή τη σχέση σας. Το φαγητό σάς γεμίζει ένα κενό.
Σας αφορά αν:
■ Έχετε συχνά τις μαύρες σας.
■ Τρώτε λίγο στα γεύματα, αλλά αρκετά στα ενδιάμεσα.
■ Τσιμπολογάτε κυρίως το βράδυ.
Ο στόχος σας:
■Να βρείτε τον τρόπο να τρώτε κυρίως στα γεύματα και να επιλέγετε τρόφιμα που βοηθούν τη βελτίωση της διάθεσης.
■Να τρώτε 3 κυρίως γεύματα την ημέρα.
■Να τρώτε τουλάχιστον 1 ή και 2 μερίδες πρωτεΐνης την ημέρα (π.χ. άπαχο κρέας, ψάρι ή αυγά), που σας χορταίνουν χωρίς να σας παχαίνουν.
■Να επιλέγετε τρόφιμα ολικής άλεσης. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες που περιέχουν, σας χορταίνουν χωρίς να ανεβάζουν απότομα και πολύ την ινσουλίνη σας.
■Ανάμεσα στα γεύματα να τρώτε 1 μέτριο φρούτο (π.χ. ένα μήλο ή ένα αχλάδι).
■Να προσθέτετε καθημερινά στα γεύματά σας μέχρι 2 κουταλιές ελαιόλαδο.
Σημ.: Μπορείτε να πίνετε 1-2 ροφήματα την ημέρα, χωρίς ζάχαρη (π.χ. καφέ ή τσάι).
2. Ζείτε μια έντονη ζωή σε όλα τα επίπεδα, στο επαγγελματικό, στο οικογενειακό, στο ερωτικό… Χαλαρώνετε τσιμπολογώντας συνέχεια παχυντικά και λιπαρά γλυκά και άλλα σνακ.
Σας αφορά αν:
■ Τσιμπολογάτε όλη μέρα.
■ Τρώτε χωρίς μέτρο ό,τι βρίσκετε μπροστά σας.
■ Το να μασάτε λειτουργεί κατευναστικά.
Ο στόχος σας:
■Να βρείτε τον τρόπο να τρώτε ό,τι σας φτιάχνει τη διάθεση χωρίς να τσιμπολογάτε.
■Να τρώτε 3 ελαφριά γεύματα και 2 μεγάλα σνακ.
■Να επιλέγετε τρόφιμα ολικής άλεσης, φρούτα και λαχανικά, που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και κόβουν την όρεξη. Επίσης, άπαχο κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, γαλακτοκομικά και αυγά, που κατευνάζουν την πείνα.
■Να αποφύγετε το λευκό ψωμί και οτιδήποτε άλλο περιέχει ζάχαρη – σύντομα θα σας κάνουν να αναζητήσετε κι άλλο γλυκό. Προτιμήστε κομπόστες χωρίς ζάχαρη, φρούτα ή γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών.
■Να προσθέτετε καθημερινά στα γεύματά σας μέχρι 2 κουταλιές ελαιόλαδο.
3. Μια αμφιβολία, μια αγωνία, μια δυσάρεστη σκέψη και εσείς τρέχετε να αδειάσετε το ψυγείο. Το φαγητό είναι για εσάς ένα ηθικό στήριγμα.
Σας αφορά αν:
■ Το φαγητό σάς προσφέρει ένα αίσθημα ευχαρίστησης.
■ Καταφεύγετε στο φαγητό κάθε φορά που νιώθετε δυσάρεστα.
■ Θέλετε να είναι στη ζωή σας όλα τακτοποιημένα.
Ο στόχος σας:
■Να ισορροπήσετε ξανά τη διατροφή σας με ένα ευχάριστο πρόγραμμα και κάποιες μικρές γκουρμέ πινελιές.
■Να τρώτε σε κάθε μεσημεριανό τρόφιμα ολικής άλεσης (ρύζι, ψωμί, μακαρόνια), που είναι όλα πλούσια σε ίνες και χορταίνουν.
■Να τρώτε σε κάθε γεύμα άπαχες πρωτεΐνες (π.χ. κοτόπουλο χωρίς πέτσα, γαλοπούλα, ψάρι, άπαχο μοσχάρι κλπ.), που βοηθούν στο να διατηρείται η μυϊκή μάζα και παράλληλα να είστε χορτάτοι.
■Να εντάξετε στη ρουτίνα σας ένα ελαφρύ απογευματινό (π.χ. 1 φρούτο, 1 γιαούρτι με 2% λιπαρά) και 2 φορές την εβδομάδα ένα κολατσιό πιο γκουρμέ (π.χ. 1 μικρή σοκολάτα).
■Να προσθέτετε καθημερινά στα γεύματά σας μέχρι 2 κουταλιές ελαιόλαδο.
Σημ.: Μπορείτε να πίνετε 1-2 ροφήματα την ημέρα, χωρίς ζάχαρη (π.χ. καφέ ή τσάι).
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΧΑΡΗ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΠΟΥΛΟ, MMedSci., SRD, κλινικό διαιτολόγο-βιολόγο, μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Μελέτης Παραγόντων Καρδιομεταβολικού Κινδύνου.
