Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου ταλαιπωρεί περισσότερους από έναν στους δέκα Έλληνες, δημιουργώντας πολλά προβλήματα στην ποιότητα της ζωής τους εξαιτίας των έντονα δυσάρεστων συμπτωμάτων του.
Τί είναι το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου και τι σχέση έχει με την σπαστική κολίτιδα;
Το ΣΕΕ είναιλειτουργική ανωμαλία και χαρακτηρίζεται από κοιλιακό άλγος και δυσφορία, σε συνδυασμό με αλλαγές των κενώσεων για περίοδο μεγαλύτερη των τριών μηνών.
Ο όρος «σπαστική κολίτιδα» ή «βλεννώδης κολίτιδα» χρησιμοποιήθηκε για πολλά χρόνια για να εκφράσει άτυπα συμπτώματα από το πεπτικό.
Σήμερα ο όρος αυτός παραμένει σαν λαϊκή έκφραση του ευερέθιστου εντέρου, αλλά ο ιατρικός και σωστός όρος είναι σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου. Είναι σύνδρομο διότι εκτός από το παχύ έντερο, συμμετέχουν το λεπτό έντερο και το στομάχι.
Ποια είναι η αιτία του;
Τα αίτιά του δεν είναι πλήρως γνωστά. Στο παρελθόν πιστεύαμε ότι ήταν «ιδιοπαθές», δηλαδή αγνώστου αιτιολογίας, νόσημα. Τα τελευταία χρόνια, όμως, άρχισαν να ξεκαθαρίζουν αρκετά και υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τις αιτίες του.
Η ουσία είναι πως στο ΣΕΕ δεν παρατηρείται καμιά αλλαγή στη δομή του εντέρου, ούτε υπάρχουν παθολογικά ευρήματα στις εξετάσεις. Με άλλα λόγια, το έντερο φαίνεται εντελώς φυσιολογικό, δίχως όμως να λειτουργεί φυσιολογικά.
Ποια είναι τα νεώτερα δεδομένα γι’ αυτό;
Το έντερο είναι πολύ σύνθετο όργανο και η λειτουργία του ελέγχεται από πολλούς διαφορετικούς και περίπλοκουςμηχανισμούς. Ακόμα και μικρές αλλαγές στα νεύρα, τους μύες ή στο βλεννογόνο του μπορεί να εκδηλωθούν με έντονα συμπτώματα. Έντονα συμπτώματα, κυρίως διάρροια, προκαλούν βακτηρίδια και ιοί.
Όλο το πεπτικό σύστημα ελέγχεται από το εντερικό νευρικό σύστημα (παρασυμπαθητικό και συμπαθητικό) και, κεντρικά, από το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Τα δύο συστήματα λειτουργούν αμφίδρομα και σε πλήρη συνεργασία. Σε περίοδο στρες εκκρίνεται μία ορμόνη που επηρεάζει τη λειτουργία του εντέρου.
Τόσο αλλαγές στη χλωρίδα του εντέρου, όσο και το στρες, ευθύνονται για την ανάπτυξη του ΣΕΕ.
Ποια είναι τα συμπτώματα που εγείρουν υποψίες ότι κάποιος πάσχει από αυτό;
Τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν το ΣΕΕ είναι πόνος στην κοιλιά ή δυσφορία παχέος εντέρου ή στομάχου, μετεωρισμός, αίσθημα πρηξίματος ή «φούσκωμα» όπως στην εγκυμοσύνη, δυσκοιλιότητα, διάρροια και συμπτώματα εκτός πεπτικού όπως ναυτία, αδυναμία–κόπωση, πονοκέφαλος, άσθμα και πόνος στη ράχη ή στους μυς.
Όμως χρειάζεται προσοχή, διότι αν αυτά συνοδεύονται από απώλεια βάρους, δυσκολία στην κατάποση, αίμα στα κόπρανα, λιπαρά κόπρανα, επαναλαμβανόμενα επεισόδια εμέτων,πυρετό, νυχτερινή αφύπνιση, εμφάνιση των συμπτωμάτων για πρώτη φορά μετά τα 40 χρόνια ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πεπτικού, χρειάζεται ενδελεχής έλεγχος για αποκλεισμό άλλης σοβαρής παθολογίας.
Ποιες είναι οι σύγχρονες θεραπείες για το σύνδρομο;
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία του είναι κυρίως ηρεμιστικά-χαλαρωτικά του πεπτικού, προκινητικά–αντιδιαρροϊκά ανάλογα με το κύριο σύμπτωμα, φάρμακα που κατά κάποιο τρόπο απορροφούν αέρια από τον εντερικό σωλήνα, καθώς και αντικαταθλιπτικά σε μικρές δόσεις. Εάν υπάρχουν συμπτώματα από άλλα συστήματα, τότε ακολουθείται συμπτωματική θεραπεία.
Πόσο σημαντικός είναι ο τρόπος ζωής για τους ασθενείς;
Η συμμετοχή του ασθενή στη θεραπεία είναι σημαντική, διότι πρέπει να εντοπίσει ποιες τροφές ή ποιες καταστάσεις τον ενοχλούν και να τις αποφεύγει.
Τόσο οι άπεπτες ίνες όσο και η χρήση προβιοτικών βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου. Η σωματική άσκηση ενισχύει το ανοσολογικό σύστημα, ρυθμίζει τις λειτουργίες όλου του οργανισμού, μειώνει το στρες και το άγχος, και βοηθά στη διατήρηση του σωματικού βάρους.
Όμως δεν πρέπει οι ασθενείς να ακολουθούν εξοντωτικά σπορ και ασκήσεις γιατί υπάρχει κίνδυνος σοβαρών καρδιακών ή εγκεφαλικών επεισοδίων.
Αριθμοί
11-14% του πληθυσμού πάσχει από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
20-30 ετών πρωτοεκδηλώνονται τα συμπτώματα
2 προς 1 η αναλογία γυναικών προς άνδρες ασθενείς
Συμπτώματα
* Χρόνιος πόνος (άλγος) στην κοιλιά
* Κοιλιακή δυσφορία
* Διάταση (φούσκωμα) της κοιλιάς
* Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, δίχως να υπάρχει κάποια οργανική νόσος. Μπορεί να υπάρχει διάρροια ή δυσκοιλιότητα ή εναλλαγή αυτών.
* Μπορεί να παρουσιασθούν επίμονες εντερικές συσπάσεις, αίσθημα ατελούς κένωσης του εντέρου, μετεωρισμός (αέρια)
Τι να κάνετε
* Προσοχή στη διατροφή. Να αποφεύγετε τις τροφές που έχετε παρατηρήσει ότι σας ενοχλούν.
* Οι πλούσιες σε ίνες τροφές μπορεί να ωφελήσουν, τόσο σε διάρροια όσο και σε δυσκοιλιότητα.
* Αρχίζετε με μικρή ποσότητα φαγητού και αυξάνετε προοδευτικά.
* Να γυμνάζεστε καθημερινά, αρχίζοντας σιγά – σιγά και για λίγη ώρα και να αυξάνετε σταδιακά την ένταση και τη διάρκεια της άσκησης.
* Αντιμετωπίστε το άγχος και το στρες με τεχνικές χαλάρωσης ή με φάρμακα (ζητήστε την καθοδήγηση του γιατρού).
* Διακόψτε ή ελλατώστε το τσιγάρο, τον καφέ και το αλκοόλ.
* Να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν πάρετε οποιοδήποτε διατροφικό συμπλήρωμα, βότανο ή ακολουθήστε οποιαδήποτε συμπληρωματική (εναλλακτική) θεραπεία.
* Να απευθύνεστε στον γιατρό σας εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε αλλαγή ή νέο σύμπτωμα (λ.χ. εναλλαγές κενώσεων διάρροια – δυσκοιλιότητα, αίμα στις κενώσεις κ.τ.λ.).
Tips για τη διατροφή
1. Να κάνετε λεπτομερή καταγραφή. Κάθε ασθενής πρέπει να βρίσκει τι τον ενοχλεί και σε τι βαθμό. Καλό είναι, συνεπώς, να καταγράφει επί τουλάχιστον μία εβδομάδα κάθε τι που τρώει και πίνει, με λεπτομέρειες όσον αφορά την ώρα, το είδος της τροφής, τα συμπτώματα και το πότε εκδηλώθηκαν.
2. «Συνήθεις ύποπτοι» για εξάρσεις. Έχει φανεί ότι τα τρόφιμα που συνήθως επιδεινώνουν τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου είναι:
* Κυρίως τα πλούσια σε φυτικές ίνες τρόφιμα (λ.χ. χόρτα, όσπρια, φρούτα, ορισμένα λαχανικά)
* Λιγότερο συχνά το τσάι, ο καφές, το κακάο και τα ανθρακούχα αναψυκτικά.
* Σπανιότερα το γάλα, το αλκοόλ, το τυρί, η σοκολάτα, το βούτυρο, οι κρέμες, το κόκκινο κρέας.
Διαγνωστικά κριτήρια
Η Παγκόσμια Γαστρνετερολογική Εταιρεία έχει ορίσει τα διαγνωστικά κριτήρια συμπτωμάτων για το σύνδρομο του ευερεθίστου εντέρου ως εξής:
1. Να υπάρχει επί τουλάχιστον 3 μήνες διαρκής ή επαναλαμβανόμενος κοιλιακός πόνος ή δυσφορία που:
* Ανακουφίζεται με την αφόδευση
* Και/ή συσχετίζεται με μεταβολή στη συχνότητα αφόδευσης
* Και/ή συσχετίζεται με μεταβολή στη σύσταση των κοπράνων
2. Να συνυπάρχουν δύο ή περισσότερα από τα εξής συμπτώματα:
* Μεταβολή στη συχνότητα αφόδευσης**
* Μεταβολή στη μορφή των κοπράνων
* Μεταβολή στη διέλευση των κοπράνων (αίσθημα επείγοντος ή ατελούς κένωσης)
* Διέλευση βλέννας
* Αίσθημα φουσκώματος ή κοιλιακής διάτασης (πρήξιμο)
** Ως «μεταβολή» μπορεί να οριστούν πάνω από τρεις κενώσεις την ημέρα ή λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία
