Επίσημη Θέση για το Ρόλο του Διαιτολόγου στην Πρόληψη και Διαχείριση του Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης και του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2
στη στήριξη τόσο της πρόληψης όσο και της διαχείρισης του διαβήτη.1, 2 Οι αλλαγές στο διαιτολόγιο
και στον τρόπο ζωής θεωρούνται ότι αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για την αποτελεσματική
πρόληψη και αυτοδιαχείριση του διαβήτη. Οι διαιτολόγοι έχουν μοναδικά προσόντα για την ερμηνεία
της επιστήμης της διατροφής και την εφαρμογή της στη διατροφική συμβουλευτική, προάγοντας την
υγιεινή διατροφή στο διαβήτη, και στις πρωτοβουλίες σε θέματα δημόσιας υγείας, για τη μείωση του
κόστους των ασθενειών που μπορούν να προληφθούν μέσα από την καλή διατροφή.
Οι ρόλοι του διαιτολόγου
Οι διαιτολόγοι διαδραματίζουν διάφορους ρόλους μέσα από τις ομάδες που ασχολούνται με τη
αντιμετώπιση του διαβήτη. Οι διαιτολόγοι είναι πολύ καλά καταρτισμένοι εκπαιδευτές και
«προπονητές» για ένα υγιεινό τρόπο ζωής, οι οποίοι στηρίζουν και ενισχύουν τα άτομα με διαβήτη να
κάνουν υγιεινές διατροφικές επιλογές, να έχουν ένα δραστήριο τρόπο ζωής και να επιτυγχάνουν τους
προσωπικούς και ιατρικούς βραχυπρόθεσμους και μακροπροθέσμους στόχους τους2. Οι διαιτολόγοι
εργάζονται ως καταρτισμένοι εκπαιδευτές στον τομέα του διαβήτη εντός των εκπαιδευτικών
προγραμμάτων αυτοδιαχείρισης του διαβήτη. Παρέχουν εξατομικευμένη θεραπεία και συμβουλευτική
που αφορούν τη διατροφή τόσο σε ατομικό όσο και ομαδικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τις
προσωπικές και πολιτιστικές πεποιθήσεις, τις προτιμήσεις, τον τρόπο ζωής και την προθυμία και
δυνατότητα του κάθε ατόμου για αλλαγή2. Οι διαιτολόγοι που εργάζονται στον τομέα του διαβήτη
διαδραματίζουν, επίσης, σημαντικό ρόλο στην παροχή συμβουλών για τη διαχείριση του υπερβολικού
βάρους και της παχυσαρκίας, στην ενίσχυση για αυξημένη σωματική δραστηριότητα, την ερμηνεία
των καταγεγραμμένων τιμών γλυκόζης μέσω της αυτοπαρακολούθησης και τη συμβουλευτική για την
καλύτερη ενσωμάτωση της διαχείρισης της φαρμακευτικής αγωγής στο διαιτολόγιο και τον τρόπο
ζωής των ασθενών.3 Η διατήρηση ή η βελτίωση της ποιότητας της ζωής διαδραματίζει βασικό ρόλο σε
όλες τις παρεμβάσεις σε άτομα με διαβήτη.
Ο διαιτολόγος και ο διαβήτης κύησης
Ο ρόλος του διαιτολόγου στη διαχείριση του διαβήτη κύησης είναι ιδιαίτερα σημαντικός,4 δεδομένου
ότι η διατροφική θεραπεία/ διατροφική παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει στην ομαλοποίηση των
επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, στην πρόληψη και ελαχιστοποίηση των επιπλοκών στην κύηση και κατά
τον τοκετό, και στην υποστήριξη της φυσιολογικής ανάπτυξης του εμβρύου.
Ο διαιτολόγος και ο διαβήτης τύπου 2
Οι παρεμβάσεις σε άτομα με διαβήτη, στις οποίες εμπλέκονται διαιτολόγοι, έχουν αποδειχθεί
αποτελεσματικές για τη βελτίωση ενός εύρους παραμέτρων έκβασης σχετικών με το διαβήτη τύπου 2.
Η ομαδική εκπαίδευση και φροντίδα που παρέχεται από καταρτισμένους διαιτολόγους συσχετίζεται με
σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c), μειωμένη αντίσταση στην
Το κείμενο θέσης για τον Διαβήτη υιοθετήθηκε στη Γενική Συνέλευση του EFAD τον Οκτώβριο
του 2012
Ο EFAD λαμβάνει χρηματοδότηση από την Εκτελεστική Επιτροπή για την
Υγεία και τους καταναλωτές , στο πλαίσιο του Προγράμματος Υγείας. Αποκλειστική ευθύνη για το περιεχόμενο
αυτού του εγγράφου βαρύνει τον EFAD και η Εκτελεστική Επιτροπή δεν είναι υπεύθυνη για καμία χρήση, που
μπορεί να γίνει, των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτό.
ινσουλίνη και καλύτερη ποιότητα ζωής σε σχέση με την ομαδική εκπαίδευση και φροντίδα που
παρέχεται από μια ομάδα με ιατρικά και παιδαγωγικά προσόντα.5 Στον σχετικά καλά ρυθμισμένο
διαβήτη τύπου 2, παρά τη βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή, η παρέμβαση από διαιτολόγο φάνηκε να
βελτιώνει σημαντικά το γλυκαιμικό έλεγχο, το βάρος και την περιφέρεια μέσης και οδήγησε σε
σημαντική μείωση της πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών οξέων.6 Υπάρχουν, επίσης, ενδείξεις ότι οι
διαιτητικές παρεμβάσεις όπου εμπλέκονται διαιτολόγοι είναι αποτελεσματικές ως προς τη μείωση της
εξέλιξης σε διαβήτη τύπου 2 στις περιπτώσεις προδιαβήτη (58% μειωμένος κίνδυνος ανάπτυξης
διαβήτη τύπου 2 με εντατική παρέμβαση στον τρόπο ζωής). Στο πλαίσιο αυτών των παρεμβάσεων, οι
διαιτολόγοι διαδραματίζουν ρόλο «προπονητών στον τρόπο ζωής», αλλά και διαχειριστών των
περιστατικών καθώς και ενεργών ερευνητών.2. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι οι διαιτητικές
παρεμβάσεις για την πρόληψη του διαβήτη αποδεικνύονται οικονομικά αποδοτικές.7
Αναφορές
1. Tuomilehto J, Schwarz P, Lindström J. Long-Term Benefits From Lifestyle Interventions for
Type 2 Diabetes Prevention. Diabetes Care. May 1, 2011 2011;34(Supplement 2):S210-S214.
2. Delahanty LM. Research charting a course for evidence-based clinical dietetic practice in
diabetes. Journal of Human Nutrition and Dietetics. 2010;23(4):360-370.
3. Pastors JG, Warshaw H, Daly A, Franz M, Kulkarni K. The Evidence for the Effectiveness of
Medical Nutrition Therapy in Diabetes Management. Diabetes Care. March 2002 2002;25(3):608-
613.
4. Reader D, Splett P, Gunderson EP. Impact of Gestational Diabetes Mellitus Nutrition Practice
Guidelines Implemented by Registered Dietitians on Pregnancy Outcomes. Journal of the American
Dietetic Association. 2006;106(9):1426-1433.
5. Trento M, Basile M, Borgo E, et al. A randomised controlled clinical trial of nurse-, dietitianand
pedagogist-led Group Care for the management of Type 2 diabetes. J Endocrinol Invest. Nov
2008;31(11):1038-1042.
6. Coppell KJ, Kataoka M, Williams SM, Chisholm AW, Vorgers SM, Mann JI. Nutritional
intervention in patients with type 2 diabetes who are hyperglycaemic despite optimised drug
treatment – Lifestyle Over and Above Drugs in Diabetes (LOADD) study: randomised controlled
trial. BMJ. 2010;341.
7. Wylie-Rosett J, Herman WH, Goldberg RB. Lifestyle intervention to prevent diabetes:
intensive and cost effective. Curr Opin Lipidol. Feb 2006;17(1):37-44.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ (EFAD)
Το κείμενο θέσης για τον Διαβήτη υιοθετήθηκε στη Γενική Συνέλευση του EFAD τον Οκτώβριο
του 2012
Ο EFAD λαμβάνει χρηματοδότηση από την Εκτελεστική Επιτροπή για την
Υγεία και τους καταναλωτές , στο πλαίσιο του Προγράμματος Υγείας. Αποκλειστική ευθύνη για το περιεχόμενο
αυτού του εγγράφου βαρύνει τον EFAD και η Εκτελεστική Επιτροπή δεν είναι υπεύθυνη για καμία χρήση, που
μπορεί να γίνει, των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτό.
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συλλόγων Διαιτολόγων ιδρύθηκε το 1978 έχοντας τους ακόλουθους
στόχους:
– Προώθηση της ανάπτυξης του επαγγέλματος του διαιτολόγου
– Ανάπτυξη της διαιτολογίας σε επιστημονικό και επαγγελματικό επίπεδο με κοινό ενδιαφέρον
από τους συνδέσμους – μέλη
– Διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ εθνικών συλλόγων διαιτολόγων και άλλων
επαγγελματικών, εκπαιδευτικών και κυβερνητικών οργανισμών
– Ενθάρρυνση για διατήρηση καλύτερου διατροφικού επιπέδου για τον πληθυσμό των κρατών-
μελών της Ευρώπης.
Φιλοδοξίες:
– Να γίνει κατανοητή η συμβολή των διαιτολόγων στη βελτίωση της υγιεινής διατροφής στην
Ευρώπη.
– Να υποστηρίξει το ρόλο όλων των εθνικών συλλόγων διαιτολόγων στη συμβολή στην
αειφορία της οικονομικής και κοινωνικής υγείας, επηρεάζοντας τα κέντρα λήψης αποφάσεων
τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
– Να ενσωματώσει τη βέλτιστη ποιότητας και τεκμηριωμένη διαιτητική πρακτική στην Ευρώπη
μέσα από τη συνεργασία και την εταιρική σχέση
– Να προωθήσει την εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση με στόχο την ανάπτυξη και διατήρηση
των ευρωπαϊκών διαιτητικών προτύπων.
Μέλη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Συλλόγων Διαιτολόγων μπορούν να γίνουν όλοι οι Εθνικοί
Σύλλογοι Διαιτολόγων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ομοσπονδία μέχρι σήμερα
έχει 33 συλλόγους μέλη, εκπροσωπώντας περισσότερους από 30,000 διαιτολόγους σε 26 Ευρωπαϊκές
χώρες.
Ορισμός του Διαιτολόγου
Διαιτολόγος είναι το άτομο με ειδίκευση στη Διατροφή & Διαιτολογία αναγνωρισμένη από μία εθνική
αρχή. Ο διαιτολόγος εφαρμόζει την επιστήμη της διατροφής στη σίτιση και την εκπαίδευση ομάδων
και ατόμων σε ό,τι αφορά τόσο την υγεία όσο και τη νόσο.
Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλώ επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: www.efad.org ή
επικοινωνήστε στο: secretariat@efad.org
