* ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΑ: Κατά την περίοδο του καύσωνα και γενικά στις ημέρες που επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες, θα πρέπει να καταναλώνουμε πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Τα τρόφιμα αυτά μας παρέχουν απαραίτητα ιχνοστοιχεία και βιταμίνες (αντιοξειδωτικές βιταμίνες Α και C, που είναι απαραίτητες το καλοκαίρι) και πολύτιμους ηλεκτρολύτες, όπως νάτριο, κάλιο, χλώριο, που χάνονται σε μεγάλες ποσότητες με την έντονη εφίδρωση. Ακόμα, περιέχουν πολύ νερό (π.χ. το καρπούζι περιέχει 95% νερό), ανεβάζουν τα επίπεδα της γλυκόζης του οργανισμού προσφέροντάς μας ζωτικότητα και ενέργεια, που λόγω της ζέστης έχουμε χάσει, είναι ευκολόπεπτα, ενώ παράλληλα έχουν χαμηλό θερμιδικό φορτίο. Έτσι, τα γεύματα μας πρέπει να είναι βασισμένα στα λαχανικά και να αποφεύγουμε τη συχνή κατανάλωση κρέατος, τυριών και γενικά πιο δύσπεπτων τροφίμων.
* ΑΛΑΤΙ: Το αλάτι είναι ένα συστατικό που συχνά συστήνεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Βρίσκεται φυσικά σε τροφές, όπως τα λαχανικά και το κρέας αλλά και σε τυποποιημένα τρόφιμα, όπως οι κονσέρβες και τα αλλαντικά. Το αλάτι περιέχει νάτριο (έναν βασικό ηλεκτρολύτη), που αυξάνει απότομα την ώσμωση στο αίμα μας και ενεργοποιεί έτσι τον μηχανισμό τής δίψας. Έτσι, η κατανάλωσή του σε περιόδους καύσωνα βοηθάει στην πρόληψη της αφυδάτωσης. Βέβαια, άτομα υπερτασικά ή ασθενείς με προβλήματα στη νεφρική τους λειτουργία πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά.
* ΝΕΡΟ: Το νερό είναι ένα απαραίτητο για τη δίαιτά μας διατροφικό στοιχείο, που δρα ως «ψυκτικό μέσο». Ο καύσωνας ανεβάζει πολύ τη θερμοκρασία του σώματος, κάνοντάς το να καταναλώνει πολλή ενέργεια για να το «ψύξει». Το συνολικό ποσό του νερού που πρέπει να καταναλώνουμε εξαρτάται από το φύλο, την ηλικία, το επίπεδο της φυσικής μας δραστηριότητας, το πόσο κινούμαστε σε εξωτερικούς χώρους και από το είδος της διατροφής μας. Ποσότητες όπως 1-1,5 λίτρο, που για τον χειμώνα μπορεί να είναι ικανοποιητικές, το καλοκαίρι είναι πολύ χαμηλές. Όταν δεν καταναλώνουμε ικανοποιητική ποσότητα υγρών, οδηγούμαστε σε αφυδάτωση. Η αφυδάτωση περιλαμβάνει συμπτώματα, όπως ξηροστομία, κόπωση, πονοκεφάλους, ζαλάδες, δυσκολία στην αναπνοή και, σε ακραίες καταστάσεις, νεφρική δυσλειτουργία. Τα άτομα που είναι πιο επιρρεπή σε αφυδάτωση είναι: (α) τα παιδιά, λόγω της συνεχούς δραστηριότητας και κινητικότητας, (β) οι ηλικιωμένοι, λόγω τόσο των χαμηλών σωματικών αποθεμάτων νερού όσο και της αμέλειας που συχνά επιδεικνύουν στη λήψη υγρών, αλλά και στερεών τροφών, (γ) οι αθλητές, που γυμνάζονται υπό αυτές τις δυσμενείς κλιματικές συνθήκες, (δ) τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, που όχι μόνο ιδρώνουν πολύ, αλλά και έχουν χαμηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα υγρών στο σώμα τους. Για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής, πρέπει να πίνουμε νερό, παγωμένο τσάι χωρίς ζάχαρη (με μέτρο, όμως, λόγω της φυσικής καφεΐνης του) και φυσικούς χυμούς. Αντίθετα, πρέπει να αποφεύγουμε:
1) τα αναψυκτικά, επειδή, λόγω της ζάχαρης που περιέχουν, προσφέρουν θερμίδες και παροδική μόνο ικανοποίηση της δίψας,
2) τα αλκοολούχα ποτά -π.χ. μπίρα- καθώς, λόγω της αναστολής της αντιδιουρητικής ορμόνης, ωθούν σε υψηλότερη διούρηση και μεγαλύτερη απώλεια υγρών, αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος και υπερδιεγείρουν τους ιδρωτοποιούς αδένες.
3) τους καφέδες, ιδιαίτερα όταν διψάμε, αφού η καφεΐνη δρα όπως το αλκοόλ, προκαλώντας υψηλότερη διούρηση και εφίδρωση. Βέβαια, υπάρχουν και άτομα στα οποία έχει συσταθεί από τον γιατρό τους μια δίαιτα με περιορισμένη λήψη υγρών ή άτομα που παίρνουν διουρητικά, λόγω, για παράδειγμα, υπέρτασης, τα οποία θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους.
* ΠΑΓΩΤΑ: Τα παγωτά είναι συχνά απαραίτητο στοιχείο της διατροφής των ανθρώπων το καλοκαίρι, κυρίως λόγω της δροσερής τους υφής αλλά και της γεύσης.
Πρέπει όμως να προσέχουμε τόσο τον τρόπο συντήρησής τους στα ειδικά ψυγεία, ώστε να μην υπάρχει αλλοίωση (ειδικά όταν αυτά είναι εκτεθειμένα στον δυνατό ήλιο), όσο και τη ζάχαρη, το λίπος και τις θερμίδες που αυτά μας προσφέρουν (περίπου 180-350 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια), σε συνδυασμό με την υπόλοιπη ημερήσια διατροφή μας, ώστε να μην υπερφορτώνουν τον οργανισμό με περιττές θερμίδες.
