Μια δίαιτα-αντίδοτο στις καούρες

Τα οξέα του στομάχου κατηγορούνται χρόνια τώρα για τις καούρες και τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Μερικοί ειδικοί, όμως, έχουν αρχίσει να πιστεύουν ότι δεν ευθύνονται αυτά για την ταλαιπωρία των ασθενών, αλλά το τι τρώει κανείς, αναφέρει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».

Το «κλειδί», υποστηρίζουν, είναι να επιτευχθεί η κατάλληλη ισορροπία όξινων και αλκαλικών τροφίμων και ροφημάτων, η οποία επιτυγχάνεται με κατανάλωση περισσότερων λαχανικών και συγκεκριμένων φρούτων, καθώς και με περιορισμό του κρέατος και των επεξεργασμένων τροφίμων.

Αν και τα επιστημονικά στοιχεία πίσω από αυτή την άποψη δεν είναι ακόμη οριστικά, υπάρχουν ορισμένες μελέτες που υποδηλώνουν ότι μπορεί να βοηθήσει η διατροφή με χαμηλή οξύτητα.

Μία από αυτές δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Αρχεία Ωτολογίας, Ρινολογίας & Λαρυγγολογίας» (AORL). Οπως έδειξε, ο περιορισμός των διαιτητικών οξέων μπορεί να καταπραΰνει τα συμπτώματα της παλινδρόμησης (όπως τον βήχα και τη βραχνάδα στη φωνή) που συχνά παρατηρούνται σε άτομα τα οποία δεν ανταποκρίνονται σε φαρμακευτική αγωγή.

Στη μελέτη 20 πάσχοντες άνδρες και γυναίκες ακολούθησαν επί δύο εβδομάδες διατροφή χαμηλής οξύτητας, αποφεύγοντας όλα τα τρόφιμα και τα ροφήματα με pH χαμηλότερο από 5. Οσο χαμηλότερο είναι το pH τόσο υψηλότερη είναι η οξύτητα. Στα όξινα τρόφιμα συμπεριλαμβάνονται τα αναψυκτικά διαίτης (pH από 2,9 έως 3,7), οι φράουλες (pH 3,5) και η μπάρμπεκιου σος (pH 3,7).

Οι 19 από τους 20 ασθενείς παρουσίασαν βελτίωση των συμπτωμάτων τους, ενώ τρεις έπαψαν εντελώς να έχουν καούρες.

Η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Τζέιμι Κάουφμαν, διευθύντρια στο Ινστιτούτο Φωνής της Νέας Υόρκης και ειδικός στις διαταραχές της φωνής και της λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης (αυτή ευθύνεται για το βράχνιασμα της φωνής στα άτομα με καούρες), εκτιμά ότι ποσοστό έως 40% των ενηλίκων ταλαιπωρείται από καούρες επειδή τα τρόφιμα και τα ροφήματα που καταναλώνει είναι πολύ όξινα.

Τη θεωρία της παρουσιάζει στο βιβλίο της «Ρίχνοντας τα οξέα: Η δίαιτα της παλινδρόμησης» («Dropping Acid: The Reflux Diet», εκδ. Reflux Cookbooks). Οπως εξηγεί, τα φάρμακα για τις καούρες έχουν ως ρόλο να εξουδετερώνουν τα γαστρικά οξέα ή να μειώνουν την παραγωγή τους στο στομάχι.

Μολονότι όμως τα οξέα του στομάχου αποτελούν έναν παράγοντα στις καούρες, «ο αληθινός ένοχος για πολλούς ασθενείς είναι η πεψίνη, ένα ένζυμο του οισοφάγου», λέει. «Σε αυτά τα άτομα ο έλεγχος των γαστρικών οξέων δεν επαρκεί για να σταματήσουν οι καούρες, διότι όταν ένας άνθρωπος έχει πεψίνη στον οισοφάγο του, τα οξέα που καταπίνει είναι εξίσου βλαπτικά με αυτά που προέρχονται από το στομάχι του».

Τα επεξεργασμένα και εμφιαλωμένα τρόφιμα είναι πολύ όξινα επειδή οι ισχύουσες οδηγίες απαιτούν να έχουν υψηλή οξύτητα ως συντηρητικό, κατά τη δρα Κάουφμαν. Επιπλέον, η αύξηση της κατανάλωσής τους έχει συμπέσει χρονικά με την κατακόρυφη αύξηση στα κρούσματα καρκίνου του οισοφάγου εξαιτίας της χρόνιας παλινδρόμησης, προσθέτει.

Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, η δρ Κάουφμαν συνιστά ένα πολύ αυστηρό διαιτολόγιο για δύο εβδομάδες, το οποίο απαγορεύει οτιδήποτε έχει pH κάτω από 5. Ετσι, απαγορεύονται όλα τα φρούτα (εκτός από πεπόνια και μπανάνες), οι ντομάτες και τα κρεμμύδια, ενώ επιτρέπονται όλα τα άλλα λαχανικά (όπως το μπρόκολο), τα δημητριακά ολικής αλέσεως (όπως το πίτουρο βρώμης), τα ψάρια και τα πουλερικά χωρίς πέτσα.

Η κλίμακα του pH κυμαίνεται από 0 έως 14. Το αποσταγμένο νερό έχει pH σχεδόν 7 και θεωρείται ουδέτερο, ενώ η οξύτητα ενός τροφίμου ή ροφήματος δεκαπλασιάζεται με κάθε αύξηση κατά 1 βαθμό του pH. Το pH των οξέων του στομάχου είναι από 1 έως 4.

Το διαιτολόγιο περιορίζει και άλλα τρόφιμα, αλλά όχι λόγω της οξύτητάς τους. Ανεξαρτήτως pH, τα κρέατα με πολλά λίπη, τα γαλακτοκομικά, η καφεΐνη, η σοκολάτα, τα αναψυκτικά με ανθρακικό, τα τηγανητά, το αλκοόλ και η μέντα είναι γνωστό ότι επιδεινώνουν τα συμπτώματα της παλινδρόμησης, ενώ μερικά άλλα (όπως το σκόρδο, τα καρύδια, τα αγγούρια και τα πολλά καρυκεύματα) πυροδοτούν τις καούρες σε μερικούς ασθενείς.

Για όσους δεν έχουν σοβαρή παλινδρόμηση, η δρ Κάουφμαν συνιστά ένα πρόγραμμα συντήρησης, το οποίο επιτρέπει και όσα τρόφιμα έχουν pH από 4 έως 5, όπως τα μήλα, τα μούρα και το γιαούρτι.

Η δρ Κάουφμαν επισημαίνει ότι η διατροφή της δεν είναι δραστική, αλλά συμφωνεί με τις επίσημες συστάσεις πολλών ιατρικών οργανισμών που συνιστούν στους ασθενείς με καούρες πολλά λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως και περιορισμό του κρέατος και των λιπών. Αντιτείνει, όμως, πως δίχως τον διαχωρισμό των τροφίμων σε όξινα και αλκαλικά πολλοί ασθενείς βελτιώνουν μεν τη διατροφή τους, αλλά η κατάστασή τους παραμένει στάσιμη, διότι τρώνε πολλά όξινα τρόφιμα, όπως τα εσπεριδοειδή.

Η διατροφή της απαγορεύει επίσης οτιδήποτε είναι συσκευασμένο ή εμφιαλωμένο (εκτός από νερό), ενώ το τελευταίο γεύμα της ημέρας πρέπει να γίνεται στις 8 το βράδυ.